De Hal van de Acht Onsterfelijken, overbekende figuren uit de
labyrintische taoïstische mythologie, ligt wat verder naar ach
teren aan de westelijke as van de tempel. Er staat geen brander
voor de hal, binnen wordt wel wierook gebrand in kleinere
komforen, die nu niet in gebruik zijn. Het ruikt hier naar oude
wierook, en de drukte is er veel minder dan in de voorste
regionen van de tempel, waar velen - opvallend veel jongeren -
hun grootste hoeveelheid celestieel kruit al verstoken. Ergens
verderop is een nog verbijsterender ruimte, waar langs de ran
den zestig beelden van taoïstische sterrengoden staan opge
steld, die elk bepaalde geboortejaren bewaken. Voor elk kleurig
idool staat een kistje waarin je geld kunt stoppen. Regelmatig
klinkt het rinkelen van vallende munten.
Do ut des - de Romeinen en hun opvolgers de Roomsen wisten
het ook: voor wat hoort wat.
Monniken in verschillende uitmonstering lopen rond; behalve
het lange opgestoken haar, de veelal pluizige baardjes en de
beenwindsels zie ik witte, blauwe en zwarte kledingvarianten.
Sommigen pakken de neergelegde bundels wierookstokken
van de altaren met felgekleurde goden en kieperen ze in de
wierookbrander vóór de hal; anderen slaan zacht op een gong
als je een hal binnentreedt, zodat de hier residerende godheid
verneemt dat er volk is. Een kies en verstandig gebruik. Weer
anderen maken buiten een praatje of schreeuwen in hun mo
biele telefoon.
Zo gemoedelijk, eclectisch en kermisachtig moet religie wel
zijn, wil zij haar diepste functie als 'opium voor het volk' kun
nen vervullen.
Het taoïsme is bij ons vooral bekend door de de leer van Lao
Tze of Lao Zi, maar in zijn thuisland ging deze vrije geest uit de
zesde of, volgens sommigen, vierde eeuw voor Christus al van
meet aan verscholen in een jungle van gebruiken, 'bijgeloof'
(die term acht ik in een religieuze context verfoeilijk), feeste
lijke rituelen, folkloristische en magische praktijken, verplette
rend veelgodendom en gepersonifieerde kosmische krachten.
Evenals het boeddhisme heeft ook het taoïsme talrijke scholen
of sekten voortgebracht. Verschil met de structurele onverdraag
zaamheid van de joods-christelijk-islamitische traditie is, dat in
