met een scalpel. Maar er zijn grote overeenkomsten in hun
standpunten.
Deze auteurs laten zich niet meeslepen door het 'nieuwe
denken', zoals mensen die sciencefiction kwalificeren als een
escapistisch gericht genre wellicht zouden verwachten. Ze zijn
kritisch tegenover het establishment van de jaren zestig, maar
even kritisch tegenover de hippie-cultuur.
En de thema's die deze auteurs aansnijden zijn opvallend rele
vant voor onze tijd. Ze zijn voorvechters van de wetenschap
pelijke methode, van een nuchtere benadering, en het belang
van informatie is een rode draad in hun artikelen: informatie
krijgt een tastbaar aspect, kan mensen doen verdrinken. Hij
wordt nergens genoemd, maar ik zie de invloed van de Ameri
kaanse economische adviseur en politiek-sociaal wetenschap
per Bertram Myron Gross, die in 1964 de nieuwe term 'infor
mation overload' introduceerde in zijn boek The Managing of
Organizations: ons onvermogen om nog langer informatie te
filteren als te veel informatie beschikbaar komt, en de resul
terende toenemende desoriëntatie. Alvin Toffler zou in 1970 dit
begrip populariseren in zijn bestseller Future Shock.
De auteurs in New Worlds zien overal om zich heen het gemak
waarmee hun tijdgenoten zich laten overtuigen door pseudo-
logica en nepwetenschap, zich laten manipuleren door hun
eigen ongemak en angsten, en ontsnappen in escapisme of
een trivia-cultuur. Deze manipulatiepraktijken zijn verder ge-
evolueerd tot mega-industrieën die commercie, politiek en
entertainment beheersen, tot instrumenten die binnen het
kader van de 'vrije' economie en 'vrije' wil eindelijk een subtiel
maar effectief alternatief vormen voor de grove instrumenten
waarmee in hun tijd dictators als Stalin of Hitier de bevolking
al hadden gemanipuleerd.
De dan bijna zeventigjarige Bertram Myron Gross zou in 1980
in Friendly Fascism diezelfde lijnen ook doortrekken vanuit de
jaren zestig. Hij laat in dat boek zien hoe de economische pro
blemen in de tweede helft van de twintigste eeuw leiden tot
een toenemend samensmelten in de Verenigde Staten van de
grootindustrie en de overheid, die vervolgens de maatschappij
sturen om de belangen van de machtigen te beschermen. Vol
gens Gross zal dit vriendelijk fascisme de dictatuur en het grove
geweld van de klassieke vormen van fascisme in bijvoorbeeld
