weitjes voor het bestuur op te knappen, wordt de breuk definitief.
Hij wordt door zijn vroegere kameraden verketterd, uitgescholden
voor 'Germaan' en vervolgens doodgezwegen. Deze situatie veroor
zaakt spanningen tussen hem en zijn vrouw, die natuurlijk weer van
Joodse afkomst is, en leidt er uiteindelijk toe dat zij gescheiden gaan
leven. Verrips gaf deze verhalen door tal van citaten een realistische
achtergrond.
De schrijver ligt inmiddels dichter bij Verrips dan de communist
en dit aspect van zijn persoonlijkheid wordt dan ook als Victor naar
voren gebracht. De verhalen over Victor richten zich vooral op de
invloed van zijn huwelijk op het schrijven, op eerder geschreven
verhalen en het zoeken naar onderwerpen. In het leven van Victor
speelt politiek slechts een vage rol ergens in zijn verleden, al neigt
hij nog steeds sterk naar sociaal engagement, zoals in het verhaal
Het evenbeeld, dat drie rechtszaken beschrijft en uitloopt in een over
tuigende aanklacht tegen klassenjustitie.
Pas in het laatste verhaal blijken de twee hoofdpersonen elkaar
te kennen en worden de twee verhaallijnen samen gebracht. Ook
het schrijven voor radio en televisie wordt in dit verhaal onderwerp.
Victor doet een poging Jos met zijn oude kameraden te verzoenen en
roept daarvoor zelfs de hulp in van 'Ger Verrips'. Maar de poging
is vergeefs en Victor 'laat het gesprek tussen de communisten het
gesprek tussen de communisten', beseffend dat hij vooruit moet,
'naar nieuwe verten omzien.'
Berlijns blauw kreeg volop aandacht in de Nederlandstalige kranten
en opnieuw liepen de reacties sterk uiteen. Het was 'een puzzel die
perfect in elkaar past' Nieuwe Gazet), met een 'gebrek aan structuur'
Het Binnenhof). In de PZC prees Hans Warren het als een goed ge
schreven boek, 'helder' en 'interessant', maar Louis Ferron vond het
in Vrij Nederland 'kneuterig', 'irriterend' en 'niet zo vreselijk opwin
dend'. Elseviers Magazine oordeelde het spannender dan een politie
roman.
Het verschil van mening zou te wijten kunnen zijn aan de wijze
waarop Verrips literatuur en politiek vermengde. Zij die zijn werk
negatief beoordeelden, vielen vooral over de historische en sociale
uitweidingen. Ze vonden dat Verrips zich minder aan de waarheid
zou moeten houden maar de feiten ondergeschikt moest maken aan
de literatuur.
15
