Schriefwiezer
verheugende mededeling als het om bescherming van een histo
rische streektaal gaat. Dan heb je namelijk wel draagvlak. De werk
groep heeft onderzocht of het Zeeuws voldoet aan de eisen van het
Europees Handvest van Streektalen en Talen van Minderheden. Het
feit dat zo veel mensen nog Zeeuws spreken, dat de taal een afzijdige
positie van het Nederlands inneemt en al in de dertiende eeuw be
stond, spreekt sterk in het voordeel.
Ja, het gaat goed met de streektaal in het Zeeuwse en dat was de laat
ste vijf jaar ook wel merkbaar. Zeeuwse vertelavonden en festivals
trekken steeds meer publiek. Er is Zeeuws theater, er zijn serieuze
Zeeuwse websites op internet, er is een levendige Zeeuwse muziek
wereld en er wordt regelmatig Zeeuws proza en Zeeuwse poëzie uit
gegeven, al is het heel weinig.
Tegenover die opleving in de culturele hoek zie je een ontwikkeling
die er haaks op staat, of misschien wel niet: steeds minder mensen
spreken dagelijks dialect. Het dialect als communicatiemiddel tussen
buren verliest zijn oorspronkelijke functie. Dat heeft allerlei oorza
ken, mensen worden mobieler en verhuizen vaker, het ligt aan het
onderwijs en aan de media, het is een ontwikkeling die onheils
profeten tientallen jaren geleden voorspelden en ze hebben gelijk
gekregen. Al spreken er vandaag de dag nog zoveel mensen dagelijks
Zeeuws, dat aantal vliegt achteruit en de neergang lijkt onstuitbaar.
Ondertussen groeit het Zeeuwstalige tijdschrift Noe als een Oost-
kappels duinroosje met kunstmest. Nu heeft Noe (vertaal dat zin
deeltje eens in het Zeeuws en je krijgt prachtig koeterwaals in de
trant van noe-ei-noe) iets interessants toegevoegd aan de Zeeuwse
taal. Iets dat menig dialectschrijver en spreker een onacceptabel
monster vindt, namelijk de Schriefwiezer. Ook ik vind het helemaal
niks. De Schriefwiezer is een noodzakelijk kwaad. Het zijn gebundel
de richtlijnen voor de spelling van een niet bestaand algemeen soort
Zeeuws, bedoeld om een uniforme spelling in het hele blad te krij
gen. Uit nood geboren omdat elke streektaal in Zeeland verschillend
is en verschillend wordt geschreven. Zo kan iemand van Walcheren
ook het dialect uit het Land van Hulst lezen, was de redenatie. En
hoewel die uniforme spelling in het blad tot op de dag van vandaag
wordt gehandhaafd is de Schriefwiezer tot op de grond toe afge
broken door tal van Zeeuwen, en veelal met reden.
11
