Mervyn Peake - schilder, ook met woorden
Paul van Leeuwenkamp
Onlangs zond de BBC-televisie de vierdelige serie 'Gormenghast' uit, naar
de boeken van de Britse cult-auteur Mervyn Peake. Een project van grote
kwaliteit en met een topcast, ongetwijfeld. Auteur en SF-recensent Paul
van Leeuwenkamp houdt het hieronder strikt bij de boeken. Over de TV-
serie schreef hij: "Ik heb het eerste deel op de BBC bekeken en vond het heel
mooi en heel goed verfilmd, maar toch miste ik dus die taal. De volgende
delen heb ik bewust overgeslagen om de volgende boeken ten volle te kun
nen genieten. Of die er komen begin ik mij trouwens af te vragen, want het
blijft wel erg lang stil. Ik ben bang dat het geen commercieel succes is en
dat de uitgever van verdere fiasco's afziet."
De Gormenghast-boeken van Mervyn Peake zijn legendarisch maar
weinig bekend. Toen ik hoorde dat er voor het eerst een Nederlandse
vertaling van kwam, was mijn belangstelling gewekt. Wat ik over
zijn werk las, maakte me nieuwsgierig maar leidde ook tot twijfel:
was de trilogie niet te gedateerd voor onze maatschappij van snelle
televisiebeelden. Toen kreeg ik het eerste deel in handen, ging zitten
en begon te lezen. En na een tiental bladzijden zette ik de televisie
uit om ongestoord weg te kunnen zinken in de wereld van het kas
teel Gormenghast en zijn bizarre bewoners. Een intens geschreven
meesterwerk, vervreemdend als de werelden van Kafka, met de
humor van Gogol, de fantastische rijkdom van Tolkien. Macaber en
grotesk.
Mervyn Laurence Peake werd in 1911 in China geboren als zoon van
een missie-arts. In 1922 keert het gezin Peake terug naar Engeland en
na verschillende scholen komt Mervyn op de Royal Academy School
of Art (1929-1933). Daar maakt hij zijn eerste olieverfschilderijen en
schrijft hij zijn eerste lange gedichten. In 1936 wordt hij parttime
leraar aan de Westminster School of Art, waar hij zijn toekomstige
vrouw Maeve Gilmour ontmoet. Peake is een kunstenaar die over
loopt van ideeën voor romans, kinderboeken en schilderijen, waarbij
zijn vrouw een belangrijk klankbord vormt. Hij maakt portretten in
opdracht, onder andere van Graham Greene, die verschijnen in de
London Mercury en in 1939 komt Captain Slaughterhood Drops Anchor
uit, een kinderboek. Zijn vrouw is dan zwanger van hun eerste kind
en in afwachting van zijn oproep voor militaire dienst vestigt het
gezin zich in Warningcamp. Peake wordt ingedeeld bij de infanterie,
50
