Het Wijsje langs de Weg Phons Bakx
Aan de hand van het vertaalde toneeldrama l'Histoire du Soldat
(1918) van de Frans-Zwitserse schrijver Charles Ferdinand Ramuz
(1878-1947) ondernamen op 17 en 18 september 1999 vier mannen
een looptocht door Zeeuws-Vlaanderen welke gebaseerd was op
de openingsfrasen van Ramuz' stuk: "Op den straatweg van Sas naar
Sluis, een Soldaat op weg naar zijn huis Zonder aarzeling wees
Pieter Schoonheim ons erop dat de looptocht van de soldaat Joseph
moeiteloos naar het West Zeeuws-Vlaamse landschap kon worden
getransponeerd, als hij maar in Sas van Gent begon en in Sluis
eindigde. Voor zo'n gelegenheid was het natuurlijk zinvol de inner
lijke gesteldheid en de omstandigheden waarin Ramuz' soldaat
Joseph door het land trok te leren kennen en - waar mogelijk -
reconstructief in te leven. Hoe handig bleek het niet één soldaat
op te delen in vier lopende personages. Joseph's soldatenziel in vier
symbolische facetten verdeeld en elk zou op twee benen langs
velden en wegen worden gedragen! Op deze manier kon deze geor
ganiseerde tocht niet anders dan op een geslaagde soldatenmars uit
lopen. -Ja zeker, het lopend viertal moet aan u worden voorgesteld.
Initiator van de gehele literaire mars was Pieter Schoonheim, in
eerste instantie aangesteld als Chef Voorlichting/Propaganda, maar
daarna al snel bevorderd tot Kapitein Pieters. Het facet van Josephs
ziel werd door hem verwezenlijkt in het tastbare attribuut van diens
viool: met een gouden vioolkist in de hand trok Kapitein Pieters als
koploper van het gezelschap het nazomerse veld door. De tweede
loper heette Aryan Wassink (te velde: de wassink Wassink) en ver
tegenwoordigde er de praktische logistiek van de veldmars. Het attri
buut aangaande Josephs tijdelijke overwinning op de verleidingen
der duivel werd door hem zorgvuldig op voetreis geborgen in het
symbool van de speelkaart Harten Vrouw. De derde loper verwierf
tijdelijk functie als Voorzitter van de Krijgsraad. Niemand bekwamer
voor deze functie te velde dan Jan Hopmans. Josephs soldatenziel
werd door 'de hopman Hopmans' in een handzaam zakspiegeltje
geattribueerd. Als rijsluiter in deze legendarische veldtocht, klonk
de aanstelling voor mij dubbel: grenadier en kok. Al behoorde ik
misschien tot de minst literair-geïnspireerden van het gezelschap
en tot de minst militante, mijn aanstellingen heb ik ootmoedig
aanvaard en met het grootste vertrouwen en ontzag voor dit para-
28
