Van Zeeland naar oneindig
Dolen met de Vliegende Hollander
2.
Jan J.B. Kuipers
An eitiem anderen Abend spielte ihm Wagner den »Hollander« vor; Baku-
nin hörte entzückt zu und sagte schliefilich: »Das ist ungeheuer schön.«
Guy de Pourtalès, Richard Wagner (1962)
1.
Zeeland is een gewest van allure in de maritieme folklore, daar heb
ben zeelui in ruste en erudieten op drift wel voor gezorgd. Odysseus
zwierf hier rond en Circe resideerde op Schouwen. Vanuit West-
kapelle vertrekken 's nachts stille barken met de zielen van over
ledenen naar het westen. Zierikzee werd gesticht door een Eskimo,
wiens kajak ter plaatse door Victor Hugo nog werd bewonderd en
beschreven. Verder beschikken we over het verhaal van Westen-
schouwens zeemeermin, dat internationaal bekend is. De kroon
echter wordt gespannen door de geschiedenis van De Vliegende
Hollander, die is doorgedrongen tot de uithoeken van de aarde. Hoe
wel het opduiken van dit beruchte spookschip onveranderlijk met
angst en beven werd begroet, heeft men in Terneuzen gemeend het
onheilsvaartuig met een monument te moeten vereren. In de afge
sloten oostelijke kanaalarm, tussen de Heren- en de Rosegracht, liet
men het in plaatstalen uitvoering uit de getemde wateren verrijzen.
Dit gedenkteken, een ontwerp van de Terneuzense kunstenaar P.
Griep, werd in 1972 onthuld onder begeleiding van onder andere het
'Lied van De Vliegende Hollander', gezongen door Marie-Cecile
Moerdijk en geschreven door de volks- en letterkundige homo univer
salis Tjaard W.R. de Haan.
Waarom Terneuzen? Omdat deze Zeeuws-Vlaamse stad de thuis
haven was van het schip en zijn vervloekte kapitein Willem van der
Decken. Volgens de Terneuzenaars althans.
Het verhaal van de onfortuinlijke Van der Decken zou stammen uit
de 17de eeuw. Bij een reis naar Oost-Indië kwam zijn schip in de om
geving van Kaap de Goede Hoop in stormen terecht die negen weken
aanhielden. Al die tijd probeerde de kapitein hardnekkig de Kaap te
ronden, maar tevergeefs. De volledig uitgeputte bemanning smeekte
9
