Nou goed, proberen: ben getrouwd, heb een zoon, geef les, rijd
momenteel met een Mitsubishi Lancer, nummerplaat ccv089.
Hm.
Bottelaer besluit zijn biografie zelf te schrijven.
Het eerste wat hij doet is een pseudoniem zoeken, afgeschrikt als hij
is door zijn familienaam, die hem akoestisch aan een onder water ge
laten wind doet denken, en inhoudelijk teveel relateert aan zijn
voortdurend geworstel met de fles.
Ook ik schrijf onder pseudoniem.
Waarom? vraagt de interviewer.
Stilte.
Eigenlijk hou ik niet van dubbelzinnigheid.
Ik heb het wel eens verklaard vanuit een overlevingsreflex: toen ik
begon te publiceren gaf ik les in het soort school dat niet zou aarze
len schrijvend personeel te ontslaan, wanneer het in zijn werken de
thematiek van het heiligenleven of mirakelspel overschreed. Maar dat
is slechts een gedeeltelijke uitleg. In onze huidige glazen wereld kan
je geen verstoppertje spelen, zeker niet achter een woord. En eigenlijk
wou ik dat ook niet. Het pseudoniem dat ik koos, klonk daarom
amper verhullend: ik nam mijn adres als nieuwe familienaam, dat
was alles.
Toch bleef ik 'Van Heulendonk', ook toen ik al lang (om niet-literaire
redenen) ontslagen was, en het camouflage-excuus zijn geldigheid
had verloren.
Er moest dus meer achter zitten.
Zorro-romantiek? Ben Traven-syndroom? Auteurs hebben nog altijd
iets van de outlaw. Zij opereren in de eenzaamheid van hun schrijf
kamer, ondernemen van daaruit uitvallen naar de buitenwereld, naar
zichzelf. Ze ontsnappen zo gedeeltelijk aan sociale sjablonen, zijn
heer en meester binnen hun universum van papier. Daarin telt maar
één wet: een esthetische - het produkt moet goed zijn, moet aan een
norm beantwoorden, die van de literatuur, met andere woorden: hun
norm, opnieuw.
Een tweede motief: het onbehagen van de histrionische mens. Het
besef dat sociaal functioneren niet kan zonder rollenspel. Je est un
autre. Aan de schrijftafel echter verdwijnt de acteur. Daar is alleen
plaats voor die andere. Die moet dan maar een nieuwe naam krijgen.
Pseudoniem als masker dat afvalt, eerder dan één dat wordt opgezet.
'Schrijven is de enige manier om me niet door anderen te laten leven,'
47
