Krieg dem Kriege
Spaanse grens. Later werd hij overgeplaatst naar een kamp in Gurs,
dichtbij Perpignan. Nadat hij was ontsnapt en zich verborgen hield in
een gezin (waar hij de vrouw ontmoette waarmee hij na de oorlog
trouwde), werd hij weer gearresteerd door de Gestapo.
Op 13 februari 1943 ontsnapte hij opnieuw en dook onder in het Franse
verzet. En ziedaar: de pacifist Ernst Friedrich nam dienst bij de 104e
Compagnie Genie van de Vrij Franse Binnenlandse Troepen. Vijftien
maanden en tweeëntwintig dagen vocht hij aan de kant van de Fransen
tegen de Duitsers. Dat leverde hem na de oorlog zonder problemen de
Franse nationaliteit op.
Tien jaar gevangenis en zestien maanden vechten tegen het Duitse
militarisme maakten zijn strijd tegen de oorlog compleet.
Duitser door geboorte, Belg door adoptie, Fransman door naturalisatie.
Ernst Friedrich, Wereldburger.
Met dank aan:
- Internationaal instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam
Geraadpleegde bronnen:
- 'Ernest Frédéric: Sa vie, son combat', Lavergne
- 'Ernest Frédéric: Une vie vouée a la paix', Dieter Schmidt
- 'Een pacifist in Hitler-Duitsland', Ernst Friedrich
Zoals veel idealisten ontkomt ook Ernst Friedrich niet aan een zekere
demagogie in zijn meest herdrukte werk uit 1923. Overdrijving, sar
casme en retoriek vormen de toon die gezet wordt in het 251 pagina's
tellende boek. Het bombastische taalgebruik doet in deze tijd vaak
lachwekkend aan. De boodschap is echter duidelijk: stellingname tegen
het kapitalisme, een onverbloemde aanklacht tegen de verschrikkingen
van de oorlog en een waarschuwing aan de moeders van alle landen hun
mannen en zonen te bewegen de machthebbers niet te volgen in hun
honger naar meer macht.
De foto's en afbeeldingen die het boek in ruime mate illustreren,
ondersteund door onderschriften en afgewisseld met citaten, laten een
onuitwisbare indruk achter. Gruwelijk is de serie 'Het gezicht van de
oorlog', een documentaire van half weggeschoten, verminkte en opge
lapte gezichten. Een cynische terugblik. Cynisme en bijtende spot zijn
trouwens het hele boek door sfeerbepalend. De tegenstelling arm-rijk,
hoog en laag wordt door foto's sarcastisch in beeld gebracht. Protserige
graven van officieren tegenover houten, van stokken gemaakte kruisjes
30
