ERFGOEDallerlei
SPOORLOOS
Erfgoed Zeeland kan geen aanvullende
informatie verstrekken over de verkoop
van verschenen publicaties.
BOEKEN EN EENMALIGE UITGAVEN
Europaischen
Hansemuseum
Lubeck,
Felicia Sternfeld
(concept en red.),
André Dubisch (red
Tragezeichen. Social
Media des Mittelalters
Badges. Social
media of the Middle
Ages (Lubeck
Europaischen
Hansemuseum, 2020) 575 pag.; ill, foto's, krt.,
tab., tek.; ISBN 978-3-9817989-5-1. Boek
over het gebruik van de laatmiddeleeuwse
insignes waarvan er in Zeeland (vooral in
Middelburg) vele gevonden zijn, waarop
onder meer genitaliën zijn te zien met
vleugels, baarden, benen, wilde mannen,
apen en copulerende stelletjes. De insignes
worden beschouwd als het eerste massa
medium in West-Europa. In dit boek worden
zowel profane als seksuele insignes getoond
als onderdeel van hedendaags onderzoek.
Met bijdragen van diverse specialisten op
het vakgebied in een tweetalige uitgave in
het Duits en Engels. Bevat een bibliografie,
lijst van afbeeldingen en index op namen
en plaatsen.
D L
Gék idMii
>1.11. I hl I I
Eric de Keyzer, Antoine
Prinsen, J.G.C. van
Meene, et al. (teksten),
Bert Zandvoort
(samenst.), Spoorloos.
150 jaar trein en tram
(Hulst: Museum Hulst,
2021) 62 pag.; ill., foto's,
tek., plattegr., tab.
Uitgave bij een tijdelijke tentoonstelling in
Museum Hulst van juni t/m november 2021
over de spoorlijn Mechelen-Terneuzen.
Ingegaan wordt op de aanleg van de spoor
lijn, smokkel via het spoor, de verschillende
tijdvakken tussen circa 1870 en 1970 en de
ingezette locomotieven.
Jop Steenhof de Jong,
Het laatste oorlogsjaar.
Zierikzee februari 1944-
mei 1945. Inundatie
evacuatie, onder vuur,
arbeidsinzet, anarchie,
bevrijding (Brouwers
haven: Stichting
Brouws Museum, 2021)
240 pag.; ill, foto's;
ISBN 978-90-9034491-1. Na de Slag om de
Schelde bleef Schouwen-Duiveland als
enige van de Zeeuwse eilanden tot 1945 in
Duitse handen. Het eiland werd grotendeels
onder water gezet en Zierikzee werd geëva
cueerd. Het lag zwaar onder vuur van de
Engelsen en Canadezen, die vanaf Noord-
Beveland schoten. Schouwen-Duiveland
werd pas op 4 mei 1945 opgegeven door
de Duitsers. De auteur baseert zich op veel
primaire documenten en de verslagen van
gemeenteambtenaar J.J. de Bruyne en het
dagboek van middenstander Krijn de Fejter
Na een inleiding volgen acht hoofdstukken
over inundatie en evacuatie, wachten op de
invasie, de Slag om de Schelde, de arbeids
inzet, onder vuur, anarchie, bevrijding en
een epiloog. Met eindnoten, literatuurlijst,
een dankwoord, illustratieverantwoording
en een persoonsregister.
Corine Nijenhuis, De
Gekroonde Suikerbiet.
Een formidabel
verhaal over Het Beste
Café van Nederland
(Amsterdam: Brand,
2021) 176 pag.; ill.,
foto's; ISBN 978-94
9309543-4. Dit boek
vertelt de geschiede
nis van een Zeeuws café dat twee oorlogen
en een watersnoodramp doorstond. Het
café veranderde van een schippers- en
bevrachterskroeg, in een café waar de
inwoners van Zierikzee naast water
recreanten en toeristen aan de toog zitten.
Er worden bruiloften gevierd en de lijkstoet
van een overleden stamgast stopt als laatste
saluut voor het café. Het boek is opgedeeld
in vier delen die handelen over het familie
bedrijf (1920-1965) en de tussentijd (van
drie uitbaters, tussen 1966-1980); de een
manszaak van Ria Geluk (1980-2001); de
overgangstijd (2001-2006) en het grootste
deel over de horecaonderneming, waarbij
zaken als de uitbater, veranderingen,
personeel, stamgasten, verenigingsleven,
evenementen, typische Bietzaken, speciale
bezoeken, brouwers, bier, cafégeheimen en
de benoeming tot beste café van Nederland
in 2017 aan bod komen.
Jan Zwemer,
Walcheren op de
wereldkaart
(Heemkundige Kring
Walcheren, 2021) 128
pag.; ill., foto's, krt.,
plattegr., grav., tek.;
ISBN 978-90
8035090-8. Uitgave
ter gelegenheid van
het 50-jarig jubileum
van de Heemkundige
Kring Walcheren. Door de talloze handels-
en ontdekkingsreizen tussen de vijftiende en
achttiende eeuw lieten de Zeeuwen, en met
name de Walchenaren, hun sporen achter.
Dat is heden ten dage nog zichtbaar doordat
steden, dorpen, plantages, eilanden, huizen
en forten naar Walcheren of Walcherse
plaatsnamen zijn genoemd. Zwemer
herschreef voor dit boek allerlei bijdragen
uit de rubriek 'Walcheren van de Kaart'
die eerder in de Wete verschenen en vulde
die aan met eigen onderzoek. Hij maakte
daarbij een verdeling in zeven hoofdstukken
en onderwerpen. Te beginnen met de
Middeleeuwse Walcherse toponiemen
elders. In het tweede hoofdstuk komt het
hoge noorden aan bod, waar de Walvis
vaarders sporen nalieten op Spitsbergen en
Nova Zembla. De meeste verwijzingen zijn te
vinden op eilandjes, posten en forten in Azië
en vooral in Zuidoost-Azië en Oceanië.
Het vijfde hoofdstuk gaat over plantages en
eilanden in Amerika en hoofdstuk zes en
zeven gaan specifiek over Vlissingen en
Middelburg op het westelijk halfrond en in
de VS en Zuid-Afrika. De beeldredactie van
dit boek (Mieke Meijer en Ilja Mostert) heeft
zich goed van zijn taak gekweten door het
geheel te voorzien van een uitgebreid aantal
passende illustraties uit heden en verleden,
afkomstig van de gehele globe.
TIJDSCHRIFTEN
Johnny van Voren, 'Tussen water en wind',
Bijdragen tot de geschiedenis van West-
Zeeuws-Vlaanderen 49 (2021) 207 pag.; ill.,
foto's, tek.; ISBN 978-94-9152830-9. De
uitgave van dit jaarboek bestaat uit twee
delen. In het eerste deel worden de jeugd
herinneringen van de schrijver (geboren in
1945) in en om Hoofdplaat opgehaald. Hij
vertelt onder meer over het leven thuis,
de lagere school, de kerk, het uitgaansleven,
de eerste baantjes en zijn periode in militaire
dienst. Dit geeft een beeld van hoe de
naoorlogse jeugd in de jaren 1945-1970
opgroeide in West-Zeeuws-Vlaanderen,
waar de wereld niet groter was dan het dorp
zelf en het leven werd bepaald door het
seizoenswerk. In het tweede deel vertelt de
schrijver over de palingstroperij, waarmee hij
zich dertig jaar bezighield. Hierbij komen de
vismethoden, nachtelijke avonturen, vangst,
viswateren, palinghandel en het maken en
repareren van visnetten en palingfuiken aan
bod. Het boek is voorzien van tekeningen
van de schrijver zelf.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
30/3 (2021) p. 93-152.
Frank van der Ploeg, 'Portretten door een
Zeeuwse meester uit de Gouden Eeuw.
Jan Denens schildert Pieter Duvelaer en
Anna Velters' (tentoonstellingen, Zierikzee,
schilderkunst); Jim van der Meer Mohr, 'Philip
van Dijk en zijn Zeeuwse clientèle' (schilder
kunst, familie Hurgronje, Verheye, Van
Citters); Liesbeth Labeur, 'Het oog naar
boven slaan.' Een interview met Huib Uil en
Ilja Mostert over de negentiende-eeuwse
kunstenaar Adriaan Prince en de tekenschool
van Zierikzee' (onderwijs, Zierikzee, teken
kunst); Erik van der Doe en Liesbeth van der
Geest, ''t Is vol van schatten hier' (etnografica,
West-Afrika, Bengalen).
nr. 4 2021
ZEEUWS ERFGOED
27
