Verdwenen grenspaal
In Het Zwin
Afbeelding
Grenspaal 365 aan de
zuidzijde van Het Zwin.
met de inpoldering van Het Zwin, welke in 1873
gereedkwam. Zo kon men - naast de twee
verkLikkerpaLen - nog een derde paaL pLaatsen
nabij de eigenlijke grens. Deze paal kreeg het
nummer 364, maar zonder enige toevoeging.
Alle drie de palen van deze drieling kregen als
jaartal 1869 mee, verwijzend naar het dan
gesloten verdrag.
Voorbij Retranchement begint het over- en deels
opengebleven Zwin, waar de laatste palen zijn
geplaatst (366 tot en met 369), allen na het
verdrag van 1869. De paLen 366 tot en met 368
staan/stonden in het natuurgebied Het Zwin en
zijn niet standaard te bezoeken en dan ook nog
maar alleen als het laag water is. De roestvorming
bij grenspaal 367 is duidelijk te zien en het
onderhoud is hier beduidend minder goed dan
de palen die beter toegankelijk zijn. Met de name
de laatste (of eerste) paal bij de monding van
Het Zwin, grenspaal 369, bleek heel wat te moeten
doorstaan. ALs eerste blijkt na de paal in 1947
verdwenen te zijn, waarna een nieuwe paal wordt
gegoten. Daarna vaLt deze paaL meerdere maLen
ten prooi aan de eroderende werking van eb en
Afbeelding
Grenspaal 367
aan de rand van
de uiterwaarden.
In 2011 brak in Retranchement paniek uit: de
derde paal (364A) was plotseling verdwenen.
De dader werd gelukkig snel gevonden. Het bleek
een boze boer uit het dorp te zijn, die deze paal
had uitgegraven uit onvrede dat hij er niet meer
goed door kon met zijn landbouwmachines.
Met veel ceremonieel werd de paal een jaar later
teruggeplaatst. De boer had het liefste dat de
(indicatie)paal, die niet eens de echte grens
markeert, een paar meter zou worden verschoven.
Maar beide provincies, die verantwoordelijk zijn
voor het schouwen en handhaven van de grens,
waren onverbiddelijk. De Rijksgrens is namelijk
letterlijk exact bepaald, met inbegrip van alle
ondersteunende palen die in het in 1843
opgestelde 'proces-verbaal' (en aanvullende
verdragen zoals die van 1869) staan vermeld.
Om de drieling niet nog een keer kwijt te raken,
kreeg de in 2012 herplaatste paal een onder
gronds betonnen fundament. Daarmee kon er
weer gesproken worden over de Drieling en had
Retranchement zijn bijzondere grensrelict weer
terug.
nr. 4 2021
ZEEUWS ERFGOED
23
