Middelburg
Terneuzen
Gommert
Streekeigen namen
Veere
Leijntje
Leintje
Lourina
Maatje
Sentina
Aarnout
Antheunis
Janis
Leijn
Lein
Leunis
Lourus
Willeboord
Schouwen-
Duiveland
Hubrina
Jobina
Joppa
Krina
Hubrecht
Tonis
Tholen
Dingenus
Marinis
Prina
Tannetje
Blaas
Joos
Sluis
Jannis
Afbeelding
Regionale voornamen
in Zeeland die tegen
woordig meer dan 30
naamdragers hebben -
of meer dan 300 (vet
gedrukt) - per gemeente
(indeling 2007) waar ze
in de negentiende eeuw
het meest in de omge
ving voorkwamen (naar
Bloothoofd en Onland)
Goes
Dignus Kapelle
Laurus Foort
Borsele
Geerard
Ebrina
Jozias
Reimerswaal
Forra
Dingenis
voornamen kunnen aLLeen bestaan door LokaLe
vernoeming in de voLgende generaties, zeggen
ze. ALs westelijke uitloper van de protestantse
bijbelgordel zijn er in Zeeland dus relatief veel
voorbeelden van te vinden. Zeeuws-Vlaanderen
geeft wel een ander beeld, wellicht vanwege de
katholieke en Vlaamse invloeden. Dat was ook
al duidelijk uit de antwoorden van het panel.
De Zeeuws-Vlaamse voornamen volgen in 2017 de
landelijke trends, maar je vindt er ook meer Franse
en Vlaamse voornamen.
Het onderzoek van Bloothooft en Onland vermeldt
twintig streekeigen mannennamen (met 3.600
naamdragers) en 17 vrouwennamen (met 6.900
naamdragers). De verspreiding van die namen is
niet beperkt tot één enkel eiland. Er is wel een
duidelijke grens met het katholieke Noord
Brabant. Zeeuws-Vlaanderen neemt een midden
positie in. De onderzoekers onderscheiden op
basis van de verspreidingspatronen drie gebieden
in Zeeland: 1) Schouwen-Duiveland; 2) Walcheren,
1 Btoothooft en Onland noemen een voornaam streekgebonden
wanneer er nog minstens 30 naamdragers zijn waarvan de
helft binnen een straal van 30 km is geboren. Als centrum
kiezen ze de gemeente (indeling 2007) waar in de negentiende
eeuw de meeste naamdragers geboren werden (afgeleid uit
huwelijksakten na 1811).
Noord- en Zuid-Beveland en Tholen en 3)
Zeeuws-Vlaanderen. De onderzoekers1
verzamelden alle voornamen die in de negen
tiende eeuw regionaal waren in Zeeland en in
2017 nog meer dan dertig naamdragers hadden
(ongeacht de geboorteplaats). Ze vonden op basis
van deze criteria vijftig mannennamen met 22.750
naamdragers en 52 vrouwennamen met 6.900
naamdragers. Dat zijn samen 29.650 naamdragers
met een regionale voornaam. Dat is veel als je
weet dat Zeeland slechts 380.000 inwoners heeft.
1) Schouwen-DuiveLand
Voor Schouwen-Duiveland blijken Hubrina, Jobina,
Joppa en Krina echte regionale voornamen te zijn.
Een grotere verspreiding hebben StoffeLina en
T(h)ona. Dana, Marina en Tanna mogen zelfs op
landelijke bekendheid rekenen. Hubrina is de
vrouwelijke tegenhanger van Hubrecht, Marina
van Marinus, Jobina en Joppa zijn vormen van Job,
en Krina is een verkorting van Quirina. Thona en
Tona horen bij Antonius, Tanna is een variant van
Tanneke en Dana van DaniëL. Dana is overigens
na 1970 een modenaam geworden waarvan de
landelijke populariteit niets te maken heeft met
de negentiende-eeuwse Zeeuwse oorsprong. Bij
de mannen blijken Hubrecht en Tonis de Zeeuwse
namen bij uitstek. De naam Iman kent men ook
buiten Zeeland. Een ondertussen vrijwel
verdwenen regionale naam is Lambregt. Hubrecht
komt voor op alle Zeeuwse eilanden, soms is het
al Huibrecht of Huibregt geworden (onder andere
op Tholen). Tonis is de mannelijke tegenhanger
van Thona en Tona van Antonius. Hier en daar
hoor je op Walcheren ook Antheunis.
2) Walcheren, Noord- en Zuid-BeveLand en ThoLen
Een ander beeld krijg je in het middengedeelte
van Zeeland. Middelburg heeft als regionale
vrouwennamen vooral Prina en Tannetje bewaard.
In Reimerswaal is dat Forra en in Veere hoor je
vaak Leijntje, Leintje, Lourina, Maatje en Sentina.
Een iets grotere verspreiding hebben Laurina,
Lientje en MacheLina die bekend zijn op Tholen.
CathaLina op Noord-Beveland, ELena op Reimers
waal, IzabeLLa op Tholen en Jerina, Leuntje en
Louwerina in Veere zijn zelfs landelijk bekend.
Vrijwel verdwenen is de spellingvariant Crina
(in Middelburg) met een C en Adriaana (in Veere)
met twee a's.
Vaak zijn er verschillende spellingvarianten
bekend van een naam zoals Leijntje, Leintje, Lientje
en Leuntje, met als mannelijke tegenhangers Lein,
Leijn en Leunis. Ze hebben wel een verschillende
etymologie, ze zijn afgeleid van GisLenus en
10
nr. 4 2021
