Kannie is doót
en wilnie leit
d'r naest
zin maar
Fluitende misjes
en loeiende koeien
aLs waarschuwing gegeven, en dat niet aLLeen in
ZeeLand:
Iets van vervlogen tijden?
Lezing Zeeuwse volkswijsheden
behalve erremoe en tandpiene. Een Zeeuwse
variant op 'Op eLk potje past een dekseLtje' is: Der
is gin pannetje zo Hep of d'r past wè 'n dekseltje op.
Voor de Liefde komt verLiefdheid. En in vroegere
tijden hadden ouders daar wel meer over te
zeggen dan nu. Er kwamen dus weleens
waarschuwingen als de zonen en dochters de
leeftijd kregen dat ze naar het andere geslacht
lonkten. Een veelgehoorde wijsheid was dat je je
man/vrouw beter in de buurt zocht en niet ver
weg. Van iemand in de buurt wist je tenslotte waar
die vandaan kwam. Dat resulteerde in wijsheden
aLs:
Je mo nooit vadder vrieje dan da je de schouwe van
tuus nog kan zien roóken;
Koop buurmans koeien en trouw buurmans kinders
dan weet je wat je eit.
En vaak waren het ook de ouders die besListen
met wie je moest trouwen, zoals blijkt uit:
Een erme-mans koeitje en een riekemans dochter
worden vroeg estierd.
En het was opLetten gebLazen met mannen en
vrouwen die graag de bloemetjes buiten zetten,
want:
Paerden die op oale marten kommen, deugen nie;
Fluitende misjes en loeiende koeien zin maar
zelden goeie.
Met te knappe jongens en meisjes was het ook
opletten, want het is niet het uiterlijk dat telt!
Vooral de innerlijke deugden zijn immers
belangrijk. Knap zijn aEeen brengt immers geen
brood op tafeL.
Uut e mooie scheutel kan je nie ete;
Van een mooien taefel kun je nie eten.
En dat schoonheid vergankelijk is, wordt ook vaak
Wie een wuuf trouwt om der lief, verliest et lief en
houdt het wuuf.
Deze volkswijsheden zijn oud en sommige voelen
ook echt ouderwets aan. Uithuwelijken en trouwen
in hetzelfde dorp is niet meer van deze tijd,
jongeren kennen niets meer van Landbouw
enzovoort. Vele volkswijsheden zijn nu een stiEe
dood aan het sterven, want ze worden nauwelijks
nog gebruikt of worden door jongeren nauwelijks
meer begrepen. Omdat ze niet meer doorgegeven
worden, moeten we er als maatschappij wel aan
denken dat deze vormen van immaterieel erfgoed
bewaard blijven. Ze bieden immers een kijk op
onze eigen geschiedenis.
Veronique De Tier
Op 27 maart 2020 houdt de adviseur
streektaLen om 20.00 uur in het Belfort
in SLuis een Lezing over Zeeuwse
voLkswijsheden.
Kijk voor meer informatie op:
erfgoedzeeLand.nL/
Lezing-voLkswijsheden
12
ZEEUWS ERFGOED
nr. 1 2020
