"De discussie over
het verdwijnen van de
graansilo is verstomd"
De Kaoje
openingshandeLing door een Lint door te knippen,
waarna het eerste graan uit de immense silo door
de leidingen het schip in stroomde dat aan de
kade gereed Lag. Daarna waren de genodigden
in de gelegenheid om het gebouw te bezichtigen
en een ftinke klimpartij naar boven te maken, waar
zij konden genieten van het uitzicht.
Zeeland liep voorop in de coöperatieve aankoop
van Landbouwbenodigdheden. In 1877 was in
Aardenburg Welbegrepen Eigenbelang opgericht,
de eerste coöperatieve aankoopvereniging in
Nederland. Door gezamenlijk in te kopen
profiteerden de boeren van het schaalvoordeel dat
dit bood en waren zij bovendien verzekerd van een
goede controLe op de kwaLiteit van de ingekochte
producten. De aankoopcoöperaties speeLden een
beLangrijke roL in de modernisering van de
Landbouw. Zo stimuLeerden ze het gebruik van
kunstmest en een grotere variëteit in verbouwde
gewassen.
Voor de vereniging 'LandbouwbeLang van West-
Zeeuwsch-VLaanderen' Legden 23 Landbouwers in
1934 het fundament. Deze vereniging ging in 1971
op in Cebeco Zuidwest en deze op zijn beurt in
1993 in de Coöperatieve ZuideLijke Aan- en
Verkoopvereniging (CZAV). InmiddeLs was ook
de centraLe verkoop van Landbouwproducten tot
de kerntaken gaan behoren. Na de fusie werd de
expLoitatie van de graansiLo overgenomen door
Cebeco Zuidwest, Later door de CZAV, die het
gebruik van de siLo in maart 2011 stopte. Sinds die
tijd staat het gebouw Leeg.
Het 38 meter hoge gebouw is nog aLtijd zeer
bepaLend in de haven van Breskens aanwezig. Dit
iconische karakter ontLeent het in het bijzonder
aan de beroemde muurschiLdering 'Brood en vis',
die Johnny Beerens er in 1997 op aanbracht. De
schiLdering toont vijf rechtopstaande broden en
daaronder twee Liggende vissen. De aan de Bijbel
(het verhaaL van de wonderbare spijziging in het
Nieuwe Testament) ontLeende beeLdtaaL verwijst
naar de vruchten die aarde en zee voortbrengen,
aspecten die ook in de Locatie van de graansiLo
aan de vissershaven samenkwamen. Het door
Leefde en industriëLe karakter van het gebouw
voegde een extra dimensie toe aan de 20 bij 22
meter grote schiLdering, die Beerens op speciaLe
pLaten tegen de buitengeveL aanbracht.
Het congLomeraat van gebouwen en tradities in
de haven van Breskens is kenmerkend voor de
sfeer, heeft grote aantrekkingskracht op toeristen
en bepaaLt mede de identiteit van het dorp. Een
havengebied dat nog zo sterk is verbonden met
het dorp en de bebouwde kom is zeLdzaam.
Aan het begin van de negentiende eeuw was
de haven in Breskens niet meer dan een smaLLe
vaargeuL met een paaLconstructie aLs aanLeg
pLaats. De vaargeuL verzandde echter sterk en de
Provincie ZeeLand besLoot om het onderhoud op
zich te nemen. Het SpuipLein diende aLs spuikom
voor de haven. Dit verminderde de verzanding van
de vaargeuL aanzienLijk. Tijdens de SLag om de
ScheLde Liep de haven van Breskens enorme
schade op aLs gevoLg van het bombardement op
11 september 1944. Na de oorLog werd de haven
terug opgebouwd tot het havengebied met de
jachthaven zoaLs we dat vandaag de dag kennen.
In het havengebied ontstond naast de visserij en
handeL veeL bedrijvigheid, met scheepsLoodsen,
scheepsbouwers, bouwbedrijven, opsLag-
bedrijven, een rederij, de hierboven beschreven
graansiLo, het kantoor van de KNRM en een
vismijn. De visserssteiger uit 1920 had het
bombardement overLeefd en werd direct na de
oorLog weer in gebruik genomen door vissers uit
Breskens. De haven werd daarnaast steeds meer
een recreatieve pLek voor zoweL eigen inwoners
aLs toeristen. Boven de vismijn kwam een visserij
museum, daar tegenover kwamen een viswinkeL,
watersportwinkeL en een aantaL restaurants. In de
jaren 1990 ontstond onder de nabestaanden van
verdronken vissers de behoefte aan een monu
ment, dat bij de visserssteiger werd gepLaatst.
Het havengebied is rijk aan immaterieeL erfgoed.
Rond de scheepsbouw en visserij ontwikkeLde
zich ambachteLijke nijverheid, denk bijvoorbeeLd
aan het boeten van visnetten en het peLLen van
garnaLen. In de haven deed ook de traditioneLe
Zeeuwse 'kLapbank' zijn intrede, een pLek waar
dorpsbewoners eLkaar ontmoeten en nieuwtjes
uitwisseLen. In Breskens worden deze banken
'kommerenbankjes' genoemd. Ze bieden pLaats
aan gepensioneerde inwoners uit Breskens, vaak
oud-vissers. Ten sLotte is de haven ook het decor
voor het beLangrijkste voLksfeest van Breskens, de
Visserijfeesten. Het feest wordt sinds 1953 jaarLijks
in augustus gevierd. De vismijn en de vissershaven
vormen het centrum van de festiviteiten.
6
ZEEUWS ERFGOED
nr. 4 2019
