Afgebroken en
elders opgebouwd
Trots op mijn monument
In Moriaanshoofd staat 'De Zwaan', het langdurig gekoesterde en
kostbare familiebezit van de molenaarsfamilie Verhage, in 2019
precies één eeuw. Adrie Verhage is al sinds zijn jeugd werkzaam
op en rond de molen en vertelt hoe het is om zorg te dragen voor
deze voor Zeeland unieke, met riet bedekte molen.
Afgebroken en elders opgebouwd
Het is vrijdagmorgen wanneer monumenten
wachter Jeroen naar de moLen van de famiLie
Verhage in Moriaanshoofd rijdt. In het open land
schap van Schouwen-DuiveLand is de molen,
gelegen aan de provinciale weg N59 tussen
Serooskerke en Zierikzee, al van ver zichtbaar.
Voor veeL mensen is het een opvaLLend
herkenningspunt en in het zomerseizoen wordt
de molen dikwijls gefotografeerd door voorbij
komende toeristen. Sinds enkele jaren laat Jeroen,
die ook vrijwiLLig molenaar is, deze molen met de
naam 'De Zwaan' draaien en soms ook maLen.
De wind komt die dag uit het oosten en is matig
van kracht, met de bLauwe Lucht erbij is het
gunstig weer om te draaien. De voorgaande keer
dat de moLen draaide, kwam de wind uit het zuid
westen, dus eerst worden de kap en de wieken
met een Lier op de wind gedraaid, kruien zoaLs dat
bij een moLen heet. Wanneer de moLen goed in de
wind staat, wordt de moLen ingespannen; vandaag
kan dit met voLLe zeiLen, de vang wordt geLicht en
omdat het Lekker waait, duurt het niet Lang voor
de moLen een mooie sneLheid draait.
'De Zwaan', een grote zogenaamde achtkante
moLen, is niet de eerste moLen op deze pLaats.
Tot 1886 heeft op korte afstand van de huidige
moLen een wipkorenmoLen gestaan. Dit was een
kLeine moLen met één koppeL maaLstenen. Door
de toenmaLige eigenaar werd een in Zuid-HoLLand
afgebroken poLdermoLen aangekocht en
vervoLgens naar Moriaanshoofd vervoerd.
De grote houten achtkante moLen werd op korte
afstand van de wipkorenmoLen weer opgebouwd.
EnkeLe detaiLs verraden zijn verLeden aLs poLder
moLen en de Zuid-HoLLandse afkomst van
'De Zwaan'. Door het grote formaat van de moLen
en zijn eerdere functie aLs poLdermoLen is de
verdeLing van de zoLders gedeeLteLijk afwijkend
van de andere, enigszins kLeinere Zeeuwse
achtkante moLens.
TerwijL de moLen draait, praat monumenten
wachter Jeroen met Adrie Verhage, de huidige
moLenaar. Dit jaar is het honderd jaar geLeden dat
de moLen in het bezit van de famiLie Verhage
kwam. A. Verhage, de opa van Adrie, kwam uit
de moLenaarsfamiLie die werkzaam was op moLen
'De Onderneming' in Wissenkerke. In 1919 besLoot
hij de moLen in Moriaanshoofd te kopen, de oudste
zoon bLeef met de moLen in Wissenkerke maLen.
Het bedrijf in Moriaanshoofd was bij aankoop van
de moLen verLopen en had op dat moment nog
maar één kLant. Er was dus werk aan de winkeL om
het maaLbedrijf weer op te bouwen. De opa van
Adrie, die het ondernemerschap in zijn bLoed had,
zat niet stiL en aL gauw werd er weer veevoer voor
de boeren in de omtrek en meeL voor de bakkers
gemaLen.
De vader van Adrie heeft tot 1933 samen met zijn
ome Lou de moLen in Moriaanshoofd gerund. Het
transport van graan en meeL werd hierbij veeLaL
door Adries vader gedaan en ome Lou was in die
tijd veeLaL op de moLen. Later is ome Lou op de
moLen in PoortvLiet moLenaar geworden.
ZEEUWS ERFGOED
-V 17
