In juni 1931 ging de Zeeuwse luchtlijn Rotterdam Waalhaven - Haamstede van start.
"Zorgen jullie maar voor een landingsbaan op dat eiland", zou KLM-directeur Plesman tegen
bankdirecteur Cock uit Zierkzee gezegd hebben, "dan zorgen wij voor een snelle vliegverbinding.
De opening van vliegveld Haamstede op 4 mei 1931. In het midden, met regenjas over de arm, initiatiefnemer J.J. Cock (collectie Gemeentearchief Schouwen-Duiveland).
In 1924 vloog voor het eerst een toestel van de KLM van
Amsterdam naar Batavia (huidige Jakarta) in (voormalig)
Nederlands-Indië. Het was een demonstratievlucht, bedoeld
om de technisch mogelijkheden te verkennen. De reis
duurde drie weken en ging met veel moeilijkheden gepaard;
zo brak onderweg het landingsgestel af en moest ook een
keer van motor worden gewisseld.
Bemanning en toestel maakten de terugreis per boot, maar
de drie piloten werden als helden ingehaald. De gedachte
ontstond om een regelmatige lijndienst naar Nederlands-
Indië te beginnen. KLM-directeur Plesman concludeerde
evenwel dat de gebruikte eenmotorige Fokker F VII
daarvoor ongeschikt was. Een groepje vooraanstaande
Nederlanders besloot hierop geld in te zamelen voor de
aankoop van twee driemotorige vliegtuigen, die aan de
KLM zouden worden aangeboden. De initiatiefnemers
richtten het Nationaal Comité Bevordering Luchtvaart
Nederland - Indië op. De bedoeling was dat er naast het
Nationaal Comité overal in het land plaatselijke commissies
zouden komen die de fondsen moesten werven.
Crowdfunding, zouden we tegenwoordig zeggen. De
Zierikzeese burgemeester Fokker zag wel wat in het plan.
Hij vroeg J.J. Cock, de directeur van de plaatselijke
hypotheekbank, om zo'n actiecomité voor Schouwen-
Duiveland op te richten. Op donderdag 30 april 1925 vond
in Sociëteit Concordia in Zierikzee de oprichtings
vergadering plaats. Cock werd gekozen tot voorzitter,
boekhandelaar J.E. van den Broek tot secretaris.
Toen Cock bij Plesman in Den Haag op bezoek ging en zich
daar liet ontvallen dat de reis vanuit Zierikzee hem bijna
een dag had gekost, merkte die op dat zoiets per vliegtuig
niet lang hoefde te duren. "Zorgen jullie op dat eiland maar
voor een landingsterrein, dan zorgt de KLM voor een
luchtverbinding naar Rotterdam", zou hij gezegd hebben.
De opmerking van Plesman sloeg bij Cock in als een bom.
Al op de avond van zijn terugkomst riep hij zijn actiecomité
bij elkaar. De fondsenwerving voor de luchtlijn naar Indië
werd op een laag pitje gezet: er moest eerst een vlieg
verbinding naar Schouwen-Duiveland komen. Het eiland
moest uit zijn isolement worden verlost!
Groot succes
Cock en Van den Broek gingen op zoek naar financiers en
naar een geschikt landingsterrein. Weinigen zagen deze
plannen als realistisch. "Als de voorzitter [Cock] en de
secretaris [van den Broek] zich samen op straat bevonden",
schreef van den Broek later, "kon het voorkomen dat een
Zierikzeeënaar naar zijn voorhoofd wees". Het vinden van
een bruikbaar en betaalbaar terrein viel dan ook bitter
tegen. Pas in maart 1929 meldde notaris Korteweg dat er
een geschikt terrein vlak achter de duinen in Haamstede
te koop stond. Vervolgens gingen de ontwikkelingen
Zeeuws Erfgoed 3 december 2018 04
