L, U T H I M
KER K- ei* HOEK-
NIEUWS,
PHOV1NTIEN;
ï-4
Lutherse kerk op het Gat van West Noord Westen in Zierikzee.
Ook het opzetten van een kerkelijke organisatie nam de
nodige tijd in beslag: een kerkenraad werd pas in 1722
gevormd, terwijl tot de benoeming van de eerste predikant
in 1729 de kerkdiensten door voorlezers werden geleid.
Overigens werd tot 1747 in het Duits gepreekt, een gevolg
van het feit dat alle voorgangers tot die tijd uit de Duitse
landen afkomstig waren. Of dit een serieus probleem
vormde voor de Noorse en Deense lutheranen is niet
helemaal duidelijk. Als (voormalige) zeelieden en
kooplieden waren zij gewend op Noord-Duitse steden te
varen. Bovendien waren de aan elkaar verwante talen in
het Noord- en Oostzeegebied nog minder uit elkaar
gegroeid dan tegenwoordig het geval is.
Laatste lutherse gemeente
Door nieuwe aanwas moesten de lutheranen toch spoedig
diverse verbouwingen aan het kerkgebouw laten uitvoeren.
Ook werd het interieur verrijkt, onder andere met een
preekstoel en doophek (circa 1730), een koperen kroon
(1736) en een galerij (1743). Met de verbouwing en
vergroting van de kerk in 1755, mede gefinancierd door
het stadsbestuur, kreeg het gebouw uiteindelijk zijn huidige
gedaante. De gedenksteen met opschrift boven de hard
stenen ingangsomlijsting herinnert hieraan. Vanaf het einde
van de achttiende eeuw nam het aantal lutherse lidmaten
sterk af door de achteruitgang van de handel en (daarmee)
het wegtrekken van veel buitenlandse lutheranen. In 1798
telde de gemeente nog 210 leden, in 1808 was dit aantal
gedaald tot 150. Ook tegenwoordig is de lutherse gemeente
in Zierikzee een kleine kerkgemeenschap. Maar in
tegenstelling tot de overige (voormalige) lutherse
gemeenten in Zeeland, bestaat zij nog steeds en houdt zij
de lutherse traditie in ere.
Marinus van Dintel
!T.-. voorn?ïtmllpra nennrtirdJg-
vil fa Eiy dsCjemtED-
lcjüi du onver JBdcrdc
til r.Yi]fcKissF
'Ttiftïf-i* i ir.-L-nJttirtlJ I IN it
ViLi. .ïicd[ Wiprn-n
tl it;- j^|~ ,1T
wr.dp '--hHI I7f3.
of ilrrói" [KHrjc.
4
IA4IIT11KDAK,
n S-.jLHilil ipjn-n R ff l-l D Dii iLtdil^
pc: n .t K.'.t—JLtiiI k? 4f Lilkr ÏTjj%
Md rmirfj 1IJB /W
Titelblad van het Luthers Kerk- en boeknieuws, 1730 (bron: internet).
Tekening van de lutherse kerk bij de ingebruikname in 1713,
door Frans Rupingh (bron: Bulletin SOZK, september 1987 pagina 14)
Zeeuws Erfgoed 1 1 maart 2017 01
