Tuuschi^kt vook
Zeegeschiedenis
Tijdschriften
1989 en een nieuw begin. Voorzien van
een bijlage met eigenaren, inleiding, lijst
van geraadpleegde literatuur en
illustratiebronvermelding.
Rob Ruggenberg, Haaieneiland
(Amsterdam: Querido, 2015) 271 pag.; ill.,
krt.; ISBN 978-90-451-1875-8. Historisch
jeugdboek. Samen met zijn oudere broer
Pieter monstert de Walcherse Roemer in
1722 aan op een van de schepen die koers
zetten naar het vermeende Zuidland in de
Stille Oceaan. Scheurbuik zorgt voor veel
dodelijke slachtoffers, waaronder Pieter
die sterft na stranding op een koraal
eiland. In het besef dat hun overlevings
kansen klein zijn, besluit een vijftal
schepelingen te deserteren en achter te
blijven. Een van hen is Roemer. Het eiland
Takapoto lijkt louter paradijselijk te zijn,
maar al snel worden de mannen
geconfronteerd met de duistere kanten
ervan. Dit boek is inmiddels de zesde,
deels op feiten gebaseerde, historische
avonturenroman van deze voormalige
journalist, die zich opnieuw nauwkeurig
gedocumenteerd heeft.
Paul J. van Sluijs, Gedwongen vriend
schap (Amsterdam, 2015) 432 pag.; ill.,
foto's, krt.; ISBN 978-90-824255-0-5.
In dit boek beschrijft de auteur het verblijf
van zijn vader Ad van Sluijs en diens
lotgenoten in Leipzig in de periode maart
1943 tot mei 1945. Zij werden gedwongen
voor de Arbeitseinsatz te werken bij
Rudolf Sack, een fabrikant van landbouw
werktuigen, waar in de oorlog ook oor-
logsmaterieel werd vervaardigd. Bij terug
keer konden de tewerkgestelden niet op
begrip rekenen. Van Sluijs beschrijft in
twintig hoofdstukken de tewerkstelling
van vertrek tot terugkeer waarbij
werkomstandigheden, werktijden, loon,
onderkomen, bombardementen, voeding,
ziekte, post en bevrijding aan bod komen.
Bevat veel fotomateriaal van zowel toen
als heden. Met literatuurverantwoording
en afbeeldingen.
Huib Uil, De scholen syn planthoven van
de gemeente. Het onderwijs in Zeeland en
Staats-Vlaanderen, 1578-1801
(Bergschenhoek: Marberg Media, 2015)
860 pag.; ill., foto's, krt., tek; ISBN 978-90
820494-7-3. Handelsuitgave van een op
3 december 2015 aan de VU verdedigd
proefschrift. Vuistdikke pil die het
onderwijs in Zeeland voor de Franse tijd
bespreekt. Na een inleiding wordt in zes
hoofdstukken ingegaan op het onderwijs
en de reformatie, de overheid en de kerk
(en daarmee alle gezindten binnen het
onderwijs), lesgevers, het onderwijs,
de leerlingen en de resultaten van het
onderwijs, en een conclusie.
Met samenvatting en Engelstalige
summary, lijst van gebruikte afkortingen,
literatuuropgave, index op persoons- en
geografische namen en bijlagen met
schoolregels, lesgevers en tarieven.
Archief. Mededelingen van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen (2014) 125 pag.; ill., krt., tek.,
grav.; ISSN 0166-594X. Naast de jaar
verslagen staan er in dit jaarboek twee
artikelen. De eerste is van P.A. Henderikx
over 'De graven en grafmonumenten van
graaf/rooms-koning Willem II en Floris
de Voogd in het koor van de Abdijkerk
te Middelburg'. Willem II zou in 1282 in de
Middelburgse abdij zijn bijgezet. Om wiens
graf het eigenlijk gaat, is nog steeds
onduidelijk, al lijkt het sinds de laatste
onderzoeken toch om Willems broer Floris
de Voogd te gaan. Het tweede artikel is
van de hand van L. van Driel, 'De waarde
van het verleden, over Adriaan Kluit, een
geleerde rector van de Middelburgse
Illustre Schole'. Kluit schreef en vertaalde
poëzie, deed filologisch werk, legde
woordenlijsten aan en zette zich in voor
standaardtaal. Kluit hield zich bezig met
wetenschappelijk onderzoek en werd na
de Latijnse school hoogleraar aan de
Universiteit van Leiden.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen 24/4 (2015) 129-174, bevat één
lang en een drie kortere artikelen.
Lo van Driel schrijft over de jonge
Reimond Kimpe als letterkundige in Lier.
Hij zou tijdens de Eerste Wereldoorlog
naar Middelburg vluchten (zie ook De
Wete 2016/1). Gerard Heerebout duikt een
oude sententie op uit Middelburg waarbij
een stier vanwege de aanval op zijn bazin
(die daarbij dodelijk getroffen werd) tot
de doodstraf werd veroordeeld. In de
verzamelingen van het Genootschap stoft
Ronald Rijkse twee zeldzame kapitaal-
voorletterboeken, schrijfboeken voor het
onderwijs, af. Conservator Paul Aarssen
schrijft over de psalmen in vertaling van
Marnix van Sint Aldegonde. Verder zijn er
onder de titel 'Stop ik dit uur in de zak
van mijn jas' nog enkele gedichten van de
hand van Karel Leeftink, foto's van Johan
Geerse en vormgegeven door Ramon de
Nennie.
Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 34/2
(2015) 77-95 behandelt in 'Vissen onder
Oostenrijkse vlag. Middelharnis tijdens de
Vierde Engelse Oorlog (1780-1784)' van
Marlies Jongejan hoe de omvangrijke
visserijsector van Middelharnis (Goeree-
Overflakkee) wist te ontsnappen aan de
omstandigheden die deze broodwinning
teniet dreigden te doen. Middelharnis had
een belangrijke visveiling. Ook was er een
belangrijke tarbothandel op Engeland,
waarmee alle handel nu verboden was.
In 1782 verkochten de eigenaars uit
Middelharnis hun dertig vissersschepen
aan onderdanen van de Oostenrijkse
(Zuidelijke) Nederlanden; de vissers zelf
werden geregistreerd als burgers van
Gent. De schepen bleven gewoon in
Middelharnis gestationeerd. Niet alleen
de visserij, ook de tarbothandel op Londen
werd hervat. Na de totstandkoming van de
wapenstilstand kochten de oorspronkelijke
eigenaars onmiddellijk hun schepen terug.
Zeeuws Tijdschrift 65 7 (2015) 1-62. Deze
editie van het Zeeuws Tijdschrift werd
geschreven door kunstcriticus Frits de
Coninck en is de catalogus bij de
tentoonstelling Van Zeeuwse bodem die
bij het CBK in Zeeland te zien was tot
13 januari 2016. Deze expo bevat werk van
tien jaar Zeeuwse Lichting: werk van jonge
aan kunstacademies afgestudeerde
Zeeuwen. Aan bod komen onder meer
Maarten Korstanje (beeldende kunst),
Johan Nieuwenhuize (fotografie),
Rens de Waal (mode), Christian van der
Kooy (fotografie/beeldende kunst),
Pepijn Bakker (architectuur), Dennis Wisse
(fotografie), Martijn de Wilde (grafische
vormgeving), Charlotte Apers (illustratie
en animatiefilm), Sjoerd Vroonland
(productdesign) en Gino Anthonisse
(mode).
Zeeuws Erfgoed 28 maart 2016 01
