Zeeuws-Vlaanderen
Vondstmeldingen Tolsende en Nieuwlande
De excursie naar Tolsende in november 2015 (zie bij
'Archeologisch nieuws' hierboven) leverde goede contacten
op met mensen die de locatie vroeger al
bezochten. Een afspraak met oud
amateur-archeoloog Norbert van
den Berg uit Lewedorp leverde
interessante nieuwe gegevens op.
Hij vertelde dat al in 1957 of 1958
een groep uit België, volgens hun
zeggen van de Universiteit Gent,
zowel in Tolsende als in Nieuwlande
heeft opgegraven. Daarbij gebruikten
ze toen al metaaldetectoren.
Ook zou in die periode een groep
studenten van de Universiteit
Leiden in hetzelfde gebied drie
weken onderzoek hebben uit
gevoerd. Beide gegevens moeten
worden geverifieerd, omdat
hiervan in de archeologische
archieven van Zeeland geen melding
is terug te vinden.
Beeldje van Christus als redder van de wereld, met in de linkerhand
de rijksappel met kruis. Datering vijftiende eeuw.
Van Tolsende heeft Van den Berg ook de locatie van de
voormalige molen gemeld, die hem weer door een ander
was aangeduid. Zelf was Van den Berg, alleen of in AWN-
verband, vooral actief in Nieuwlande. De vondsten van
die activiteiten heeft hij allemaal bewaard en zullen door
de medewerkers van de SCEZ op korte termijn geïnven
tariseerd en beschreven worden. Daaronder bevinden
zich aardewerkfragmenten en complete vormen, leren
schoenzolen, bronzen kandelaarfragmenten en een profaan
loodtinnen insigne van een zwaan op een tekstbanderol.
Heel bijzonder is het bovendeel van een vijftiende-eeuws
heiligenbeeldje van roodbakkend aardewerk, voorstellende
Christus als Salvator Mundi, dat vermoedelijk oorspronkelijk
van een witte sliblaag was voorzien. Van sommige vondsten
kan nog de vindplaats bepaald worden. De collectie zal op
termijn aan het Zeeuws Archeologisch Depot worden
overgedragen. Dit is een waardevolle schenking, want het
depot beschikt maar over weinig vondsten uit Nieuwlande,
en geen waarvan de juiste vindplaats bekend is. Wij hopen
dat vele zoekers in het Verdronken Land van Zuid-Beveland
dit voorbeeld willen volgen. De SCEZ is van plan het
archeologisch onderzoek naar Tolsende, onder andere
met de hulp van Van den Berg, de komende jaren te
intensiveren.
Raadselachtige kist in Saeftinghe
Op 2 november 2015 deed de SCEZ een archeologische
waarneming op de slikken in het Verdronken Land van
Saeftinghe. De heer M. Zwartelé had de vondst gemeld
van een raadselachtige houten kist.
Volgens mededeling van de gidsen van stichting Het
Zeeuwse Landschap vindt ter plekke een sterke erosie
plaats; men verwachtte dat de archeologische resten
spoedig zouden wegspoelen. De kist is daarom direct
opgegraven. Hij bleek ingegraven in de klei, en was
langwerpig en iets trapeziumvormig. De lengte bedroeg
1,75 meter; de grootste breedte 0,34 meter en de kleinste
0,24 meter. De planken waren 1,5 a 2 centimeter dik en
verkeerden in slechte staat. Langs een van de lange
wanden bevond zich een strook met stukken verkoold hout.
Resten van de 'raadselachtige' kist in het Verdronken Land van Saeftinghe.
De kist had geen bodem meer; de maximale diepte was
18 centimeter. Er zijn geen archeologische resten, zoals
botmateriaal of aardewerk, in de kist aangetroffen. Naar
de functie en de datering blijft het dus gissen.
Nieuwe steentijdvondsten uit Koewacht
Leden van de Werkgroep Archeologie Hulst (WAH) en de
AWN Vereniging van vrijwilligers in de archeologie voer
den met medewerking van de SCEZ op 25 november 2015
een archeologische veldkartering uit op een akker langs
de Emmabaan in Koewacht. In de periode 2010-2013 was
dat al vier keer eerder gebeurd. De veldkarteringen waren
het gevolg van eerder uitgevoerd regulier archeologisch
onderzoek, waarbij vuurstenen voorwerpen uit vooral de
middensteentijd (8000-4000 voor Christus) waren
aangetroffen. Het veldwerk, dat met medewerking van
de gemeente Terneuzen is uitgevoerd, was bedoeld om
informatie te verzamelen over de datering van de
voorwerpen en over de begrenzing van de zones van
de activiteiten. Er was na de eerdere archeologische
onderzoeken en veldkarteringen al een beeld ontstaan,
dat in het zuidoostelijke gedeelte van het terrein
de grootste concentratie van vuurstenen
voorwerpen aanwezig was. De resultaten van 2015
bevestigen dat beeld. Er werden 35 door de prehistorische
mens vervaardigde stuks vuursteen gevonden, waarvan de
meeste fragmenten uit het zuidoostelijke deel van de akker
komen. Onder het vondstmateriaal bevonden zich veel
resten van de vuursteenbewerking uit de middensteentijd,
maar er waren ook enkele stukken bij uit de nieuwe
steentijd (4000-2000 voor Christus), waaronder een
fraaie geretoucheerde pijlpunt, die aan de basis
overigens was gebroken.
Pijlpunt uit Koewacht.
Nieuwe steentijd; 4000-2000
voor Christus,
lengte 3,9 centimeter.
Zeeuws Erfgoed 26 maart 2016 01
