Proefinspectie funerair erfgoed door SCEZ en SLZ
Tips voor buitenschilderwerk
Al geruime tijd leeft er binnen de SCEZ de wens om meer aandacht te
schenken aan het funerair erfgoed in Zeeland. In de vorige aflevering
van Zeeuws Erfgoed kon u lezen over de in Middelburg gehouden
contactdag, waarbij de Zeeuwse monumentenwachters en de collega's
uit Vlaanderen informatie uitwisselden over het inspecteren van
begraafplaatsen en kapellen. Naar aanleiding van deze dag is er door
de SCEZ samenwerking gezocht met Stichting Landschapsbeheer
Zeeland (SLZ).
Een begraafplaats is nu eenmaal meer dan een verzameling graf
monumenten. Het ensemble van paden, grafstenen en -monumenten,
bomen en de overige beplanting maken een begraafplaats tot een plek
die de moeite waard is om op een juiste en gepaste wijze mee om te gaan.
SLZ heeft in de afgelopen jaren met eigen medewerkers en met hulp van
vrijwilligers diverse begraafplaatsen in kaart gebracht. Het ging hierbij om
de inventarisatie van en het planmatig onderhoud aan het 'groene' deel
van de begraafplaatsen. De SCEZ wil dit graag in breder verband
benaderen om zo door middel van een totaaloverzicht alle facetten
van de begraafplaats in één onderhoudsplan te kunnen beschrijven.
Als proefproject is hierbij de keuze gevallen op het kerkhof van de RK
kerk van Zuiddorpe. Op dit kerkhof is een verscheidenheid aan
begroeiing aanwezig maar daarnaast ook gedenktekens, grafmonumenten
en een processiegang in de vorm van acht halfopen kapellen.
De Monumentenwacht heeft samen met SLZ de inspectie uitgevoerd.
Alle grafmonumenten van vóór 1950 zijn gedocumenteerd en de
onderhoudstoestand is beschreven. Tijdens de inspectie heeft er
kennisoverdracht tussen Monumentenwacht, SLZ en kerkbestuur
plaatsgevonden. Dit ging met name over de gebruikte materialen op
de begraafplaats en de aanwezige vegetatie. De beheerder van de begraaf
plaats informeerde de inspecteurs over de monumenten en kapellen en
De zomerperiode is bij uitstek geschikt om buitenhoutwerk van
een nieuwe laag verf te voorzien. De temperaturen zijn aangenaam,
de dagen lang en de luchtvochtigheid doorgaans laag. Met de juiste
voorbereiding, verfkeuze, gereedschappen en werkwijze levert dit een
perfect dekkend en strak resultaat op. De Monumentenwacht voorziet
u graag van tips om langer te genieten van een goed onderhouden
monument.
Beoordeel vooraf de aanwezige verfstructuur. De nieuwe verflaag moet
goed kunnen hechten op de ondergrond. Afbrokkelende (delen van)
oude verflagen dient u eerst te verwijderen. Raadpleeg hierbij het laatste
inspectierapport van de Monumentenwacht op het onderdeel hersteladvies
voor (buiten)schilderwerk. Als u niet zeker bent van uw zaak kunt u al
voor een klein bedrag de Monumentenwacht inschakelen en bij hen
advies inwinnen over het verfsysteem en de uitvoering.
Voorbereiding en uitvoering
Maak de te schilderen oppervlakken schoon en ontvet deze nog vóór het
schuren met bijvoorbeeld verdunde ammonia. Veel doe-het-zelvers maken
de fout door direct met schuren te beginnen maar vergeten daarbij dat
het op het schilderwerk aanwezige stof, vuil, zand en vetten op deze
wijze in de bestaande verflaag terecht komt. Het schuurpapier loopt
met viezigheid en schuurstof ook eerder vol.
Zorg voor een goede, gelijkmatige verdeling van de verf over het
te schilderen oppervlak, niet te dik, maar ook niet te dun.
Weersomstandigheden
Bij buitenschilderwerk op houtwerk schildert u zoveel mogelijk achter
aan de hand van de plattegrond van de begraafplaats kon een goed beeld
worden verkregen van de aanwezige graven en de ouderdom ervan.
De opgestelde rapporten worden de komende periode geëvalueerd en
doorgesproken. Afhankelijk van de uitkomsten zal er mogelijk een
vervolgtraject worden opgezet. Uit de proefinspectie is al wel gebleken
dat een gezamenlijke aanpak door SCEZ en SLZ een meerwaarde heeft
voor de instandhouding van funerair erfgoed in Zeeland.
Lucien Calle van Stichting Landschapsbeheer Zeeland wijst de collega's
van SCEZ en vrijwilligers van het kerkbestuur van de RK kerk van
Zuiddorpe op de aanwezige vegetatie op de kerk.
de zon aan. Laat de zon indien mogelijk eerst passeren en ga dan pas
aan de gang. Fel zonlicht op pas geschilderd houtwerk kan blaasjes
veroorzaken en geeft een allesbehalve fraai eindresultaat.
Schilder het buitenwerk nooit laat in de avond. Na een warme dag koelt
het buiten 's avonds vaak wat af en gaat warme lucht condenseren op het
nog natte schilderwerk. Het vocht slaat neer op de verf waardoor het zijn
glans verliest.
Verricht geen buitenschilderwerk bij zeer winderig weer en in een stoffige
omgeving. Zandkorrels en stofdeeltjes worden tegen het schilderwerk
geblazen en hechten zich aan de vers aangebrachte verflaag.
Stel schilderwerkzaamheden uit wanneer regen op korte termijn te
verwachten is of wanneer de ondergrond of het houtwerk nog nat is
van een eerdere regenbui.
Liggende delen
Geef extra aandacht aan 'liggende' houten delen als (onder)dorpels,
overstekken, afdekkingen van dakkapellen, kops houtwerk bij ramen,
aftimmeringen, overgangen naar andere houten delen, boven- en
onderzijde én de zijkanten van deuren en ramen mee te nemen.
Laat voldoende (droog)tijd tussen het aanbrengen van meerdere verflagen.
Wacht totdat een verflaag door en door droog is.
Houd bij de uitvoering van schilderwerk rekening met bovenstaande tips
en bescherm uw monument voor enkele jaren tegen invloeden van weer
en wind. Neem bij het zemen van het glaswerk van ramen en deuren
het schilderwerk van de houten delen mee en maak deze vrij van vuil en
andere aanslag. Zo geniet u langer van een fris en sprankelend monument.
Zeeuws Erfgoed 12 juni 2013/02 MONUMENTEN
