'Vadertje' van F. van den Driest gaat
over Annetje-Lijsjesdag, de eerste don
derdag van mei en oktober, als het per
soneel van de boer het loon kreeg uit
betaald, en daarmee naar de stad trok
om de bloemetjes buiten te zetten.
De Wete (2012, 4) opent met
'Spionnenjacht. Een onderzoek naar
spionage op Walcheren 1914-1918',
van J. Braat. Het gaat over onderzoe
ken naar verdachte personen in oor
logstijd. Eenvoudig was dat niet: de
Nederlandse neutraliteit moest geëer
biedigd worden, waardoor de vrijheid
van handelen van de politie werd
beperkt. A.M. Leer schrijft over zijn
herinneringen aan de 'Verspermijnen'
in Veere. Het mijnenmagazijn daar
werd in 1916 gebouwd. Ook in de
Tweede Wereldoorlog werd de loods
gebruikt: de Duitsers gebruikten hem
voor opslag van goederen en op het
gebouw werd een luchtdoelgeschut
geplaatst met een barak voor de
bemanning. Sinds 2010 is het gebouw
eigendom van de gemeente Veere. Er
wordt nu onderzoek gedaan naar een
eventuele toeristische bestemming. A.
de Klerk geeft wetenswaardigheden
over het asielrecht in de middeleeuwen:
een misdadiger kon zich veilig voelen
op de gewijde grond van een kerkhof.
Het was heel belangrijk voor alle
betrokken partijen dat die gewijde
grond goed was afgebakend: in Zeeland
is dat nog zichtbaar in Dreischor en
Noordgouwe, waar de grens door een
gracht wordt bepaald. R. Goudbeek
vertelt over de redding van de sloop
van de Grote kerk van Veere aan de
hand van een fotoreportage van Carl
Wilhelm Bauer, en F. van den Driest
licht ons in over de betekenis van
'porre bie zunneschien', maar of dat iets
te maken heeft met de verbanning van
ene Thibaut uit Middelburg?
In Arneklanken, het kwartaalblad van
de Historische vereniging Arnemuiden
(2012, 3), gaat G. de Nooijer verder
met zijn vaste kroniek over Arnemuidse
zaken en mensen; in dit nummer is de
visventer Pieter de Meulmeester aan de
beurt. L. van Belzen is bijna klaar met
zijn genealogie van het geslacht Van
Belzen; na de volgende aflevering zit
zijn werk er, wat dit betreft, op. P.J.
Feij behandelt in 'Arnemuiden in de
Franse tijd' het functioneren van de
burgemeesters C. Crucq en diens ver
vanger C.D. Baars. Voor de vissers was
het een moeilijke tijd vanwege de vele
keizerlijke verordeningen. Crucq en
Baars hebben hun best gedaan de arme
vissersbevolking zoveel mogelijk te
steunen. Vervolgens gaan F. Inniger en
J. Adriaanse nog een keer in op het
leven van de ridders van Arnemuiden
en de markiezen van Trazegnies. L.
Schouls vertelt over een waardevolle
gravure van Arnemuiden uit 1649, te
zien in het plaatselijke museum en J.
Janse las in de Waarheidsvriend van
1924 (orgaan van de Gereformeerde
Bond) een stukje over het bezoek van
koningin Wilhelmina aan Arnemuiden,
dat in dit nummer in de oorspronkelij
ke spelling wordt gepubliceerd.
In Den Spiegel, het tijdschrift van de
Vereniging Vrienden van het
muZEEum en het Gemeentearchief
Vlissingen (2012, 4), schrijft A.
Tramper een 'In herinnering Ad van
Dijk 1927-2012'. Huisarts Van Dijk
was een markante Vlissinger die veel
heeft bijgedragen aan de geschiedschrij
ving van de stad. P. van Druenen biedt
het vierde artikel in de reeks 'Zichtbaar
Verleden (Vlissingen 1315-2015)' aan.
Het gaat over het Karmelietenklooster
dat ooit op de huidige Grote Markt
stond. Het klooster heeft bestaan van
1408 tot 1572 en het was het enige
klooster dat Vlissingen heeft gekend.
Vlissingen heeft veel voordeel van de
Karmelieten ondervonden: ze zorgden
voor armen en zieken, en boden geeste
lijke en lichamelijke zorg aan immi
granten; Vlissingen werd, mede dank
zij hen, een sociaal en religieus stabiel
streekcentrum. S. Hendrikse doet ver
slag van de ontdekking van een hoop
bijzondere stenen in de tuin van het
voormalige Stedelijk Museum en geeft
een overzicht van de transcripties van
de gevonden zerken. Uit het artikel van
A. Tramper blijkt dat de doopsgezinde
predikant Johannes Dyserinck
beschouwd kan worden als de grond
legger van de Vlissingse vrouweneman
cipatie. Hij nam het initiatief voor het
oprichten van een gedenkteken voor
Betje Wolff en Aagje Deken: een fon
tein die in 1884 werd onthuld. R. van
Maanen levert het stuk 'Nederlandse
Marine wel of niet geïnteresseerd in een
eigen onderzeese torpedoboot in 1899?'
Uitvinder John Philip Holland (1840
1914) ontwierp onderzeeboten die
door meerdere marines in gebruik wer
den genomen. Door allerlei diploma
tiek gesteggel zag de Nederlandse rijks
overheid lange tijd af van de aanschaf
van de 'Hollandboot'. Maar de directie
van de Koninklijke Maatschappij De
Schelde was enthousiaster en begon in
1901 met de bouw van de Holland 7P.
In Het Polderhuis Blad (2012, 6) het
verslag van een bijzonder drukke dag in
het museum op 8 juni jl.: een Britse
televisieploeg die opnamen van een
Engelse veteraan maakte en veel rond
leidingen. Havo-leerlingen van de
CSW Van de Perre maakten een leerza
me en interessante dag mee over de
Slag om de Westerschelde in de Tweede
Wereldoorlog. Het Polderhuis mocht in
het Zeeuws Museum een mooie steen
met een afbeelding van de godin
Nehalennia uitzoeken, onderdeel van
de Romeinse tempel in Domburg; de
steen is eigendom van het Zeeuws
Genootschap en nu in bruikleen aan
het Polderhuis gegeven. K.
Minderhoud schrijft over de gewoon
ten en gebruiken bij het betalen van de
rekeningen in Westkapelle in vroeger
tijden. We zien dat in de tijd van onge
veer 1920 tot 1944 bijna niets werd
weggegooid: alles werd eindeloos gere
pareerd en hergebruikt.
De Bevelanden
De Spuije, het tijdschrift van de
Heemkundige Kring De Bevelanden en
de Vereniging Vrienden van het
Historisch Museum De Bevelanden
(zomer 2012), begint met 'Een paal-
scheiding in Noord-Beveland' van A.
de Looff. Door overstromingen en
inpolderingen moest men steeds
opnieuw de juiste scheidslijnen vaststel
len. Het kon soms jaren duren voor
men het eens was over de juiste grens.
In september 1944 stortte bij
Heinkenszand een geallieerde bom
menwerper neer, de Feathered Injun.
Sommige bemanningsleden kwamen
om of werden gevangengenomen, twee
werden in veiligheid gebracht door een
verzetsgroep uit Heinkenszand, onder
leiding van huisarts Kees Griep (auteur
M. van den Dries). .V. Dagevos schrijft
over de muziekvereniging Euphonia uit
Goes die 125 jaar bestaat, K. Sluijter
over houten schooltassen en P. van der
Maas over handkarren. Hoefijzers hoe
ven niet altijd geluk te brengen, leren
we van P. Harthoorn. C. van den
Bovenkamp vertelt over een oud
schriftje en een huishoudboekje van het
echtpaar Piet Klap en Kee Dek. We
zien wat Kee verdiende met haar naai
werk en wat Piet Klap verdiende en
uitgaf als kleine 'landman'. In
Nieuwdorp kwam eind Eerste
Wereldoorlog een coöperatie tot stand
met als doel het dorp van elektriciteit
te voorzien. Hoe de stand van zaken
was in 1921, horen we van H. van
Dam.
Zeeuws-Vlaanderen
De Nieuwsbrief van de Heemkundige
Vereniging Terneuzen (september
2012) is een speciaal nummer ter gele
genheid van het feit dat 160 jaar gele
den koningin Victoria van Engeland
een bezoek aan Terneuzen bracht. Door
slecht weer op de Westerschelde
gedwongen aan land te gaan, werd
Hare Majesteit ontvangen op de boer
derij de Leeuwenhof van de familie De
Feijter. Als dank kreeg de familie na
haar terugkeer in Engeland een zilveren
beker cadeau, die door hen aan de
gemeente Terneuzen werd geschonken
en in het stadhuis bewaard wordt. Ook
liet de vorstin aquarellen vervaardigen
door de Belgische kunstschilder Van
Kuyck van de boerderij en de wagen
waarop zij vervoerd was. Zelf maakte
koningin Victoria schetsen van de
familie, die nu in het koninklijk archief
in Londen liggen. De artikelen in dit
nummer zijn geschreven door E.
Hamelink, S. Hamelink-Muys en K.
Stoffels. A. Willems heeft veel materiaal
geleverd voor dit speciale nummer.
Het Bulletin van de Oudheidkundige
kring 'De Vier Ambachten' (2012, 3)
gaat in op de samenwerking van de
kring met de gemeente betreffende het
museum. In het artikel 'Een nieuwe
Muze voor het Museum' is meer te
lezen over de voorgenomen plannen.
W. Verschraegen schrijft over de bevrij
ding van Hulst in september 1944,
waarvoor hij twee getuigen uit Hulst
raadpleegde en een van de Poolse
bevrijders, die nu in België woont. In
een tweede artikel laat hij zien dat de
enorme inzet van de Polen bij de
bevrijding van West-Europa nog steeds
ondergewaardeerd wordt.
In Tijdschrift, het bulletin van de
Heemkundige Kring West-Zeeuws-
Vlaanderen (2012, 3), schrijft A.R.
Bauwens hoe belangrijk de 'molen' is in
ons straatnamenbestand. I. van
Damme schetst een uitgebreid familie
portret: Cornelis-van Pamelen uit
Hoofdplaat. De geschiedenis van de
villa's 'Vreeswijk' en 'Buitenzorg' wordt
besproken door R.L. van Pamelen.
Hofstee 'De Hoogte', vroeger 'Hof Sint
Jan' geheten, lag in de kleine buurt
schap 'De Hoogte' in de Zwarte Polder
in Zeeuws-Vlaanderen. Het oude
woonhuis, het in 1864 nieuwe huis dat
vóór de oude woning gebouwd is, de
bakkeet, het karnhuis en het schuur-
hok; alle gebouwen worden onder de
loep genomen. Ook de bewoners, de
broers Jan, Izaak en Bram de Keuninck
komen uitgebreid ter sprake. Hun
leven op de hofstee nam een akelige
wending toen eigenaar W.J. Sprenger in
1925 besloot de boerderij te verkopen,
een klap voor de drie broers. Gerard
van de Velde is in 1930 geboren op 'De
Hoogte' en hij heeft al zijn herinnerin
gen opgeschreven. M. de Groote heeft
die herinneringen aangevuld, gecombi
neerd met veel over agrarische verhou
dingen, de verhouding tussen eigenaar
en pachter, de koopaktes en nadere bij
zonderheden.
ANBI-status SCEZ
De SCEZ is door de belastingdienst
aangewezen als culturele ANBI. ANBI
staat voor Algemeen Nut Beogende
Instelling. De ANBI-status heeft een
aantal belastingvoordelen voor de SCEZ
zelf, maar ook voor donateurs en
vrijwilligers.
Donaties
Vanaf 1 januari 2012 geldt voor
donateurs van culturele ANBI's een
extra giftenaftrek. Particulieren mogen
in de aangifte inkomstenbelasting 1,25
keer het bedrag van de gift aftrekken.
Ondernemingen die onder de vennoot
schapsbelasting vallen, mogen 1,5 keer
het bedrag van de gift aftrekken in de
aangifte vennootschapsbelasting. Deze
maatregel moet nog worden goed
gekeurd door de Europese Commissie.
Vrijwilligerswerk
Doet u vrijwilligerswerk voor de SCEZ?
Als u aan bepaalde voorwaarden
voldoet, mag u een bedrag aftrekken als
een gewone gift.
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Rogier Havermans
(r. havermans @scez. nl)
Zeeuws Erfgoed 25 december 2012/04 ERFGOED ALLERLEI
