Italiaanse faience in
voor het voetlicht
o
Deze vondst is te zien in de tentoonstelling 'Vier eeuwen leven en sterven
aan de Dokkershaven in het Zeeuws maritiem muZEEum in Vlissingen.
In de winter van 2007-2008 voerde ADC ArcheoProjecten op het terrein
van de Dokkershaven in Vlissingen - beter bekend als het Scheldeterrein -
een grootschalig archeologisch onderzoek uit. Het was voorafgegaan door
diverse bureauonderzoeken van RAAP en de SCEZ. Binnen het
onderzoeksgebied zijn onder andere de restanten van drie kerken,
diverse begraafplaatsen en tientallen percelen van woningen en pakhuizen
opgegraven. Van de resultaten van dit onderzoek verscheen een uitvoerig
rapport van 730 pagina's, met honderden afbeeldingen van vondsten van
onder meer keramiek en glas.
Een van deze vondsten is opvallend en bijzonder, niet alleen omdat
het hier om importkeramiek uit Italië gaat, maar vooral omdat de naam
van de maker c.q. producent op het voorwerp is aangebracht. Het betreft
een vrijwel complete kom van zogenaamd faience-aardewerk. Dat wil
zeggen dat de kom geheel is overdekt is met (ondoorzichtig) tinglazuur;
in tegenstelling tot zogenaamd majolica-aardewerk, waarbij de voorzijde
is bedekt met tinglazuur en de keerzijde met (doorzichtig) loodglazuur.
De afbeelding op de kom toont een heilige voorzien van een nimbus,
die op een grondje staat en een kruis in de hand houdt. De afbeelding
is sierlijk, vlot en losjes geschilderd. Van belang is echter niet alleen
de voorstelling op de voorzijde; de achterzijde van de kom is zeker
zo interessant. Hierop lezen we de naam DO PI. Dit is de signatuur
van Don Pino uit het atelier van Bettissi. De kom is vervaardigd tussen
1564-1593 in Faenza, een stad in het noordoosten van Italië. Vooral in
de zestiende en de volgende eeuw wordt het faience-aardewerk uit deze
plaats een veel gekopieerd product en dient het als voorbeeld in onder
andere Vlaanderen en Nederland. Het Italiaanse faience valt vanwege
de hoge kwaliteit echter meteen op tussen andere vondsten. Naast de
gebruikte decoratieve kleuren in blauw, oranjebruin en geel vallen in het
hier besproken voorwerp de opgerolde oren op, die mooi tegen de kom
geplaatst zijn.
Andere gesigneerde vondsten van faience uit Zeeland ken ik niet, zodat
we deze kom tot de unica's onder de Zeeuwse bodemvondsten kunnen
rekenen. De kom is nog tot zeker eind dit jaar te bewonderen in het
muZEEum in Vlissingen. Ook de publicatie van de opgraving is in het
museum te koop. De titel luidt evenals de tentoonstelling: Vier eeuwen
leven en sterven aan de Dokkershaven in Vlissingen.
Henk Hendrikse,
depotbeheerder
Z^UWS Erfgoed 12 december 2012/04 •ARCHEOLOGIE
