Immaterieel erfgoed in Zeeland
I
Conferentie Immaterieel
Erfgoed in Zeeland
op 21 april 2012
VOLKSCULTUUR
Nieuws
Ringrijden:
Zeeuwse volkssport met een
lange traditie.
levend erfgoed
(foto's Peter Verdurmen).
Begin 2012 ratificeert de Nederlandse regering het
UNESCO Verdrag Immaterieel Erfgoed. Daarmee gaat
ons land verplichtingen aan. Inventarisatie, documentatie
en safeguarding van immaterieel erfgoed zullen het
overheidsbeleid op dit terrein in de komende jaren
bepalen. Komt Zeeuws immaterieel erfgoed straks ook
op de Werelderfgoedlijst? Prijken ringrijden, krulbollen en
de koenckelpotfanfare straks tussen de Spaanse flamenco,
Portugese fado en het schaduwpoppenspel uit China?
Bolus en babbelaar naast de Franse gastronomie?
Bfc d
Wat is immaterieel erfgoed?
Sociale gebruiken, rituelen en feestelijke gebeurtenissen,
verhaal- en verteltradities, volkskunst en traditionele
ambachtelijke vaardigheden zijn allemaal immaterieel
erfgoed. Dat is levend erfgoed. We dragen het van
generatie op generatie over en geven het steeds opnieuw
vorm door er nieuwe elementen aan toe te voegen en
verouderde te laten verdwijnen. Immaterieel erfgoed
draagt bij aan de kwaliteit van ons bestaan. We ontlenen
er identiteit en een gevoel van continuïteit aan. Bovendien
vergroten besef en waardering van het eigen erfgoed het
respect voor dat van anderen.
Sommige gebruiken delen we in heel Nederland,
bijvoorbeeld het Sinterklaasfeest, Koninginnedag of de
1-aprilgrap. Ook delen we tradities rond de levensloop:
van beschuit met muisjes bij de geboorte van een baby
tot het verzorgen van graven door nabestaanden.
Daarnaast zijn er veel tradities die streekgebonden zijn
of beperkt blijven tot een dorp of stad. Ringrijden, strao,
krulbollen, gaaischieten, het snijden van paeremessen,
slabberjan, krentenbrood met krukels, En ook het
stoeltjesrijden uit Wemeldinge, de koenckelpotfanfare uit
Yerseke, het Cloveniersgilde in Scherpenisse. Ze behoren
allemaal tot het rijke repertoire dat Zeeland kent.
Worden Zeeuwse tradities nu Werelderfgoed?
UNESCO is bij velen bekend van de Werelderfgoed-
lijsten. Ook voor het immaterieel erfgoed is er zo'n lijst.
Op deze kleurrijke lijst staan bijvoorbeeld het carnaval in
het Belgische Aalst, naaldkant uit het Franse Alen^on en
de Mongol Tuuli, een epische vertel- en muziektraditie
uit Mongolië. Voor ernstig bedreigd erfgoed, dat urgent
bescherming behoeft, is er een aparte lijst. Plaatsing op
de Werelderfgoedlijst is een internationale erkenning van
de uitzonderlijke betekenis van een traditie. Om op de
internationale lijst te kunnen komen, moet een traditie
eerst op de nationale lijst zijn geplaatst en vervolgens
door de regering voor de internationale lijst worden
voorgedragen. Nadat de staatssecretaris het UNESCO
verdrag heeft ondertekend, zal er ook een nationale lijst
voor immaterieel erfgoed komen. Op dit moment wordt
daarvoor een procedure ontwikkeld. Verenigingen en
organisaties die zich bezighouden met een vorm van
immaterieel erfgoed kunnen straks een aanvraag doen
voor plaatsing op deze lijst. De precieze voorwaarden zijn
op dit moment nog niet bekend, maar nu al is duidelijk
dat de betrokkenheid van de aanvragers belangrijk is om
als nationaal erfgoed te worden erkend. Het erfgoed moet
worden gedragen door de gemeenschap en de aanvragende
vereniging of instelling moet zich willen inzetten om de
traditie levend te houden.
Jeanine Dekker,
adviseur volkscultuur
Om immaterieel erfgoed onder de aandacht van een groot publiek te
brengen, is het jaar 2012 uitgeroepen tot landelijk Jaar van het
Immaterieel Erfgoed. Meld activiteiten die u organiseert bij de SCEZ en
wij zorgen dat deze via onze website en nieuwsbrief in de hele provincie
publiciteit krijgen.
Op zaterdag 21 april organiseert de SCEZ een conferentie over
immaterieel erfgoed in Zeeland. Verenigingen, musea en beleidsmakers
zullen hiervoor worden uitgenodigd. Ook individuele belangstellenden
zijn van harte welkom. Tijdens deze bijeenkomst zal informatie worden
verstrekt over de manier waarop organisaties immaterieel erfgoed kunnen
aanmelden voor de nationale lijst. Ook willen wij aandacht besteden aan
de knelpunten die organisaties ervaren bij het levend houden van 'hun'
traditie. Zie voor meer informatie over deze conferentie de website
www.traditieszeeland.nl. Verenigingen die overwegen hun traditie voor te
dragen voor de nationale lijst kunnen voor advies contact opnemen met
Jeanine Dekker, adviseur volkscultuur van de SCEZ, 0118-670617,
jc.dekker@scez. nl.
Zeeuws Erfgoed 12 Musea
