Het 'nieuwe' metaaldepot
Na de lunch onthulde Bernard Meijlink (Walcherse
Archeologische Dienst) de voorlopige resultaten van het
onderzoek in het centrum van Domburg. Hoewel nog in
het beginstadium van uitwerking, blijkt dat de kwaliteit
van de goed bewaarde opgegraven resten van hout, been,
leer en metaal een belangrijke aanvulling betekenen voor
de kennis van vroege en late middeleeuwen op Walcheren
en in Zeeland. Henk Hendrikse (SCEZ) bracht de
vergeten opgraving van de Sint-Janskerk te Sluis in 1948
onder de aandacht en daarmee de kommervolle toestand
van de huidige zichtbare resten. Hij zette vraagtekens bij
de zin van het toenmalige onderzoek (er is nauwelijks
documentatie bewaard) en riep de eigenaar, de gemeente
Sluis, op tot actie om de resten beter te beheren en zo de
stad een nieuwe plek met cultuurhistorisch elan te geven.
Uitsmijter Sebastiaan Ostkamp (ADC ArcheoProjecten)
toonde de ontwikkeling in het gebruik van keramiek
vanaf de vroege middeleeuwen op Walcheren. Met meer
dan 150 illustraties behandelde hij alle soorten aardewerk
waarvan op Walcheren resten zijn gevonden, voornamelijk
van de opgravingen van Middelburg-Berghuijskazerne,
Vlissingen-Spuistraat, Vlissingen-Dokkershaven en
Arnemuiden-Clasinastraat. Opvallend veel exotisch
vondstmateriaal, zoals pre-kraakporselein en aardewerk
uit Syrië, komt in Zeeland voor en wijst op het belang
van dit gebied in de Nederlandse handel.
De datum voor de volgende ZAAD is bepaald op zaterdag
17 maart 2012.
De collectie metaal in het Zeeuws Archeologisch Depot
bevat circa 5.000 voorwerpen, waarvan enkele honderden
exemplaren van ijzer. Omdat op dit moment een deel van
de collectie nog geïnventariseerd wordt, zijn de genoemde
aantallen niet exact.
Het 'nieuwe' metaaldepot van de SCEZ is nu een jaar in
gebruik. Voorheen werden metaalvondsten samen met
andere vondsten uit een opgraving bewaard. Voorwerpen
van keramiek, glas, steen, metaal, leer en hout verbleven
vaak in één doos. Voor aardewerk en glas zijn algemene
bewaarcondities (droog, schoon en zonder veel
temperatuur- en vochtigheidsschommelingen) goed
genoeg. Metaal, en dan specifiek metaal uit de bodem,
behoeft in tegenstelling tot organisch vondstmateriaal
een zo droog mogelijke opslag om corrosie van het object
zoveel mogelijk te voorkomen.
Wenselijk is elke vijf jaar een onderzoek in te stellen naar
de conditie van de verschillende metalen voorwerpen.
zijn. Door snel optreden kon erger voorkomen worden.
De voorwerpen zijn met voorrang behandeld door
S. (Hans) Bostelaar); de resultaten hiervan zijn te zien
op de tweede foto.
Dezelfde fibula na de behandeling door S. Bostelaar.
Diverse fraaie vondsten
in een lade van het
metaaldepot.
voor
In Middelburg gevonden fibula (datering tiende/elfde eeuw),
IJzer
De collectie ijzeren voorwerpen heeft gemiddeld een veel
mindere conditie dan de objecten van brons/messing of
tin/lood. Een belangrijk deel is nooit geconserveerd en
verblijft vaak al jarenlang in het depot. De onbehandelde
voorwerpen verkeren in een deplorabele toestand, maar
ook het deel dat wel ooit een behandeling onderging
behoeft regelmatig onderhoud. Gepoogd wordt om
een deel van de collectie voor de toekomst te behouden.
Hiervoor dient een plan van aanpak geschreven te
worden, waarna liefst op korte termijn met een
behandeling gestart kan worden.
Voor deze ijzeren kookpot komt
alle conservering te laat.
De in het metaaldepot ondergebrachte voorwerpen
worden analoog en digitaal geregistreerd onder een nieuw
inventarisnummer en een vaste 'standplaats'. Daarnaast
krijgen zeer veel voorwerpen een inventarisnummer op
het object zelf. Deze voorwerpen worden met enige
regelmaat uitgeleend aan binnen- en buitenlandse musea.
Koper(legeringen)
We spreken van brons als de legering bestaat uit koper en
tin en van messing indien sprake is van een legering van
koper met zink. Op veel van deze kwetsbare voorwerpen
heeft zich door jarenlange ongeconditioneerde opslag
corrosie gevormd. Deze objecten worden van de andere
gescheiden omdat de corrosie soms besmettelijk is.
Een type corrosie bekend als 'kopergroen' zien we op
het afgebeelde voorwerp: een bronzen gelijkarmige fibula
(lengte 4,5 centimeter) met ernstige aantasting. Ook de
voorwerpen in de directe omgeving bleken al besmet te
Zeeuws Erfgoed^. juni 2011/02 Archeologie
