Gemeente Terneuzen werkt aan
gemeentelijke monumentenlijst
Nieuwe Zeeuwse rijksmonumenten!
In opdracht van de gemeente Terneuzen werkt de SCEZ
aan een Top 100 van de Terneuzense cultuurhistorie. De
wens om tot een gemeentelijke monumentenlijst te
komen is al in 2003 door de Raad van de nieuwe
gemeente uitgesproken, maar is tot op heden nog niet
geëffectueerd. In eerste instantie is aan de heemkundige
kringen gevraagd inventarisaties uit te voeren ten behoeve
van het samenstellen van een dergelijke lijst. Dit bleek
voor de kringen echter een flinke klus, waarbij het
probleem bestond dat er in diverse dorpen alsmede in
het buitengebied geen kring actief was. Ook maakte het
ontbreken van een centrale projectopzet de vergelijkbaar
heid en waardering van de resultaten lastig, zowel in
kwalitatief als kwantitatief opzicht. Om het proces van
het opstellen van de lijst te bespoedigen heeft de gemeente
Terneuzen nu besloten om deze opdracht aan de SCEZ
te verstrekken. De SCEZ zal een breed samengestelde
toplijst maken bestaande uit (steden)bouwkundig,
historisch-geografisch en archeologisch erfgoed.
Om tot een dergelijke lijst met objecten en structuren te
komen, zal de SCEZ gebruik maken van de waardevolle
bestanden en kennis van de heemkundige kringen, maar
ook zal aanvullend archief-, literatuur- en veldonderzoek
worden verricht. Daarbij zal ook rekening worden
gehouden met de spreiding over de verschillende kernen
van de gemeente, verschillende tijdsperioden en
verschillende soorten erfgoed. In concreto betekent dit
dat er op de gemeentelijke lijst niet alleen woonhuizen,
maar ook vestingwerken, kerken, grenspalen, raadhuizen,
kanalen, industrieel erfgoed en andere waardevolle zaken
geplaatst gaan worden die het verhaal vertellen van deze
veelzijdige gemeente. De eerste quick-scans maken al
duidelijk dat het niet eenvoudig zal zijn om de lijst
beperkt te houden. Eigenaren van toekomstige gemeente
lijke monumenten kunnen in de toekomst gebruik maken
van de laagrentende leningen van het Cultuurfonds voor
Monumenten. Daarnaast zal de gemeente Terneuzen
hoogstwaarschijnlijk nog een aparte subsidieregeling
instellen om eigenaren te ondersteunen bij het onderhoud
aan hun monument. In de loop van 2008 zal de lijst-in-
wording worden vastgesteld.
De luchtwachttoren van Koewacht is één van de kandidaten
voor de gemeentelijke lijst. De toren is gebouwd in 1953
in prefab-beton volgens het Raatsysteem, naar een
standaardontwerp van architectenbureau M. Zwaagstra.
Luchtwachttorens zijn typische producten uit de
Koude Oorlog en hadden als taak het signaleren,
blijven volgen van vijandelijke vliegtuigen die
het Nederlandse luchtruim tot op een hoogte
van 5.000 voet (1.500 meter) binnenvlogen.
Dat ook nieuwe gebouwen uit de Wederopbouwperiode
van waarde zijn (zie ook juninummer 2007), blijkt wel
uit het beleidsvoornemen van minister Plassterk om de
De Ruyterschool, voorheen Zeevaartschool, aan te wijzen
als rijksmonument. Dit wit geschilderde schoolgebouw
uit 1949 met ronde toren en uitkijkplateau is beeld
bepalend voor de huidige skyline van Vlissingen en is
gebouwd naar ontwerp van A. Rothuizen en P.J. t Hooft.
Twee andere Zeeuwse voorbeelden uit de Wederopbouw
periode die de minister wil gaan beschermen zijn het
stationsgebouw van Vlissingen en de RK H. Maria ten
Hemelopnemingkerk te Philippine. Deze voorbeelden
maken deel uit van de Top 100 van de Wederopbouw,
een lijst die de minister op 15 oktober presenteerde en
de discussie moet losmaken over de bijzondere waarden
van het gebouwde erfgoed uit de periode 1940-1965.
Zeeuws Erfgoed 7 december 2007/04 MONUMENTENZORG
