P
u
r:
O
Middelburgse gildepenning in Terneuzen
L
Zffuws-Vlaandfrfn
J
*t
Serooskerke-N57 vindplaats 10: skelet van een begraven
rund uit de late ijzertijd (foto ADC ArcheoProjecten).
nog niet is afgerond, kan al gezegd worden dat door de
opgravingen onze archeologische kennis van Zeeland sterk
is vergroot, met name uit de periode van de late ijzertijd
(250-12 voor Chr). Uit deze periode zijn nu al resten van
drie complete gebouwen teruggevonden, terwijl er tot nog
toe maar één bekend was. De resten van de gebouwen zijn
van twee boerderijen en een kleiner gebouw, mogelijk een
schuur. De grootste boerderij heeft een afmeting van
16 x 5,5 meter. Hierbij is het skelet van een begraven
rund aangetroffen (zie foto).
Ook uit de periode 1000-1250 na Chr. zijn resten van
bewoning gevonden. Naast vele greppels en sloten zijn
delen van twee boerderijen aan het licht gekomen.
Bijzonder is de vondst van vijf potten naast elkaar in
een greppel.
Verder leveren de opgravingen een schat aan informatie
over het dynamische milieu waarin de mens in deze
perioden moest leven en werken.
Oude structuren Van Dalestraat, Sluis
De heer J.P. Schoutens uit Retranchement meldde
de vondst van diverse muurresten, stukjes straat,
kloostermoppen, laatmiddeleeuwse aardewerkscherven
en versierde leerfragmenten, die hij aantrof bij riolerings
werkzaamheden in de J.H. van Dalestraat in het centrum
van Sluis.
De heer P. Veelo uit Rijswijk bracht in
augustus een penning bij het PAD ter
determinatie. Deze was gevonden in
een tuin te Terneuzen. Het bleek te
gaan om een gildepenning van de
Vettewariers uit Middelburg. Een
gilde was een vereniging van
personen met hetzelfde beroep. Om
toe te kunnen treden moest een soort
examen en vaak ook een meesterproef
worden afgelegd.
Als bewijs van lidmaatschap en als
controlemiddel gebruikte men penningen.
Om de leden te verplichten naar een vergadering
van het gilde te komen bracht de gildeknecht
de penningen rond. Tijdens de bijeen
komst werd de penning ingeleverd.
Op niet, of te laat inleveren stond een
boete. Elk gildelid kreeg een nummer
dat ook op de penning werd
aangebracht. Na overlijden van de
gildebroeder wisselde de penning van
eigenaar en sloeg men er een nieuw
nummer in. Naast de lidmaatschaps
penning bestaan er ook begrafenis
penningen en penningen van de
overlieden
Middelburg kende in de zeventiende eeuw
ongeveer dertig verschillende gilden die allemaal hun
eigen penningen voerden. Een groot aantal van deze
penningen is in collecties bewaard gebleven na het
opheffen van de gilden in de Napoleontische tijd.
De in Terneuzen gevonden penning is gegoten van geel
koper; hij draagt het nummer 144. Afgebeeld is een aantal
producten dat de vettewarier (tegenwoordig zouden we
zeggen kruidenier) in zijn winkel verkocht, zoals kaas,
erwten, bonen, gort, meel etc. Aan de bovenzijde zien
we onder een kroon een aantal worsten hangen met
daaronder een tweetal vaten. Centraal een aantal kazen
geflankeerd door een balans. Aan de onderkant een
banderol met centraal een vijzel. De keerzijde vertoont
ongeveer dezelfde voorstelling. De diameter
van de niet gedateerde penning is 36
millimeter. Hij kan gedateerd worden
omstreeks 1600.
Als bodemvondst komen gilde-
penningen maar zelden voor.
Opvallend is eveneens de vindplaats,
een tuin in Terneuzen. Wellicht is
het een verzamelaarstuk dat op een
gegeven moment is weggegooid. Gezien
de conditie van het voorwerp is het niet
logisch dat het langer dan honderd jaar in
de grond heeft gelegen.
Door de eigenaar is de penning welwillend
geschonken aan de SCEZ en is inmiddels
opgenomen in de collectie.
Glazen uit de Westerschelde
De heer E. van Moort uit
Wilhelminadorp meldde de vondst
van twee glazen. Zijn grootvader
heeft deze vroeger opgevist in de
Westerschelde, omgeving Verdronken
Land van Saeftinghe. Ze dateren uit
de tweede helft van de achttiende eeuw.
Gezien de staat waarin de glaasjes verkeren
een opmerkelijke vondst, want ze zijn puntgaaf.
Eén glas met spiraaldraden is Engels of Hollands en
het andere is waarschijnlijk Engels. Er zijn naast diverse
kapotte exemplaren nog meer intacte glazen naar
boven gehaald, maar in de loop van de tijd zijn er enkele
verloren gegaan. Waarschijnlijk
heeft men over een wrak gevist,
anders zouden er niet zoveel
tegelijk in een dergelijke staat
teruggevonden kunnen zijn.
Zeeuws Erfgoed 5 december
2007/04 Archeologie
De twee zijden van de
in Terneuzen gevonden
gildepenning
uit Middelburg.
Glazen uit de Westerschelde
(foto E. van Moort,
