Special
december 2007
Beleid
Provincie Zeeland
a
Vóór u ligt de special over het maritiem erfgoed
in Zeeland. Wij als Platform Maritiem Erfgoed
Zeeland, maar zeker ook de vele vrijwilligers
van de stichtingen en verenigingen die we
vertegenwoordigen, zijn de laatste jaren zeer
actief geweest. Er is dan ook op maritiem
gebied het één en ander 'op stroom' gekomen.
Sommige van deze projecten zijn tot stand
gekomen met financiële hulp van de EU, andere
overheden en sponsors. Dit zijn bijvoorbeeld de
Euregio-projecten, die u kunt terugvinden als
boegbeelden op de website www.boegbeelden.org
Van het varend erfgoed is een aantal restauraties
afgerond, waarvan de laatste de Zeeuwse
schouw Elisabeth is. Dit scheepje heeft een
belangrijke maritieme geschiedenis in het
Zeeuwse onder meer als zeilend veerschip.
Dankzij de inzet van velen ligt het schip nu
weer geheel gerestaureerd te pronken in Goes.
Ook de TH 49, waarvan de restauratie gestart is
in 2003, is volledig gerestaureerd in de vaart.
Wat betreft het niet-varend erfgoed wil ik graag
de restauratie van de Historische Scheepswerf
C.A. Meerman in Arnemuiden noemen, waar
veel scheepsbouwhistorie aan het licht is
gekomen. De Stichting Behoud Hoogaars
(SBH) heeft daar nu haar thuishaven.
De resten van de oude sluis in Sas van Gent
hebben een opknapbeurt gekregen, waardoor
het verval is gestopt en de kans op een echte
restauratie is vergroot. Mogelijk hangen er in de
toekomst weer echte sluisdeuren in!
Doordat het behoud van maritiem erfgoed is
ingebed in het provinciaal beleid (uitwerkings
nota Cultuurhistorie en Monumenten) gaan we
als platform, via de Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland (SCEZ), ondersteuning krijgen van een
consulent. Ook is er geld vrijgemaakt voor het
uitwerken van een pilot, waarvan we grote
verwachtingen hebben als het gaat om de
prioriteiten die we de komende tijd moeten
stellen ten behoeve van het maritiem erfgoed.
Voor 2008 hebben we ons werkplan samen
gesteld, en de belangrijkste start voor ons is
een workshop met beleidsmakers binnen de
provincie en de gemeenten, in maart volgend
jaar. Als vervolg op deze workshop gaan we
uitgebreid overleg voeren met de Zeeuwse
gemeenten over lig- en passantenplaatsen
voor het varend erfgoed.
De pagina over maritiem erfgoed op de website
van de SCEZ, www.scez.nl, zal actueel worden
gehouden, zodat er zeker voor wat de
evenementen en schepenlijst betreft, actuele
informatie te raadplegen is. Daarnaast gaan we,
door verhalen van oud-schippers en passagiers
te verzamelen, een start maken met het
beschrijven van de geschiedenis van het varend
maritiem erfgoed. De website biedt een zo
(foto Veronica Frenks)
breed mogelijk beeld van het maritieme erfgoed
waarvoor we ons inzetten.
Ook maken we samen met de BBZ (de beroeps
zeilvaart) een inventarisatie van havens en
ligplaatsen in de provincie.
Tot slot willen we in het najaar van 2008 als
afsluiting van het vaarseizoen een themadag
voor een breder publiek houden, waaraan een
tentoonstelling is gekoppeld over het maritiem
erfgoed in onze provincie.
U ziet: plannen genoeg! We zullen u daarvan
op de hoogte houden.
Sien de Mol-Marcusse,
voorzitter Platform Maritiem Erfgoed Zeeland
Een kleine twintig jaar geleden werd een voor
zichtige start gemaakt met provinciaal beleid
voor maritiem erfgoed. Aanleiding was een
bezoek van de commissaris van de koningin
en het college van gedeputeerde staten aan
de provincie Friesland. Tijdens dit bezoek
werd volop genoten van een vaartocht op het
statenjacht. Dit inspireerde tot oprichting
van de SBH. Haar vlaggenschip, de Yerseke 36,
werd weliswaar niet echt een statenschip, maar
toch wel als zodanig gebruikt en ingezet.
Sindsdien is de belangstelling voor maritiem
cultureel erfgoed enorm toegenomen en nog
steeds groeiende. De interesse voor mobiel
erfgoed is net als de belangstelling voor
immaterieel erfgoed van recenter datum.
Steeds meer mensen zijn zich bewust van
de waarde ervan.
Platform en Interreg
De Provincie Zeeland hecht aan het behoud van
het maritiem erfgoed. In eerste instantie was het
beleid nogal ad hoc. Verdere afstemming in
beleid, activiteiten en werkzaamheden tussen
de verschillende instellingen was noodzakelijk
om het maritiem erfgoed effectiever en
efficiënter te behouden. Op die manier kon
een goed netwerk ontstaan van organisaties die
met maritiem erfgoed bezig zijn. Hiertoe is in
oktober 2002 het Platform Maritiem Erfgoed
Zeeland opgericht.
De provincie heeft verschillende grens
overschrijdende projecten mede mogelijk
gemaakt. Binnen het eerste Interreg-project
(Europees samenwerkingsverband op cultuur
historisch gebied) 'Scheldemond Maritiem'
kreeg het Zeeuws maritiem muZEEum steun
en werd de hoogaars Alcyon gerestaureerd. In
de projecten 'Maritiem Erfgoed' en 'Maritiem
Erfgoed II' werden verschillende schepen
gerestaureerd en konden historische sites,
waaronder de werf in Arnemuiden en de
loodsensteiger te Vlissingen, in oude glorie
worden hersteld.
Behoud historische schepen
Volgend jaar laat de Provincie Zeeland een pilot
uitvoeren naar het behoud van de historische
schepen: welke problemen zijn er, hoe staat
het met de financiering en meer van dergelijke
vragen.
Voorwaarde voor de restauratie en het onder
houd van de schepen is voldoende vakkennis.
Omdat deze kennis dreigt te verdwijnen, heeft
de provincie het plan opgevat een nieuw
Interreg-project te ontwikkelen. Dit krijgt een
zelfde opzet als het 'Restauratie Opleidingsplan'
voor gebouwd erfgoed dat landelijk al is
geïmplementeerd. Vanuit Zeeland wordt hier
inmiddels aan gewerkt door het ROC Zeeland,
de SCEZ en de scheepsrestaurateur Cees
Droste. Zowel de theoretische opleiding als
de praktijk krijgen veel aandacht, al dan niet
gecombineerd met reïntegratieprojecten.
Met het huidige beleid wil de Provincie Zeeland
het maritiem erfgoed behouden. Zij zal daarom
nieuwe initiatieven en projecten stimuleren,
die de huidige cultuurhistorische en toeristische
infrastructuur versterken. Hiermee kan het
erfgoed toegankelijker worden voor zowel de
eigen inwoners als voor bezoekers en toeristen
en wordt het cultuurhistorisch besef versterkt.
Conny Boersma,
beleidsmedewerker cultuur Provincie Zeeland
NIEUWSBRIEF VAN DE STICHTING
Cultureel Erfgoed Zeeland
