Duurzaam schilderwerk in hartje winter
Buitenonderhoud aan monumenten
con
bijv
constateert die in de tijd 'gelijk' zijn gebleven,
ijvoorbeeld doorgezakte vloeren en balken, wijkende
dragende (bouw)muren, scheef weggezakte buitengevels,
etc. Dit kan betekenen dat de bouwdelen tijdens de bouw
of in de periode vlak daarna zijn gaan 'werken', maar dat
de huidige toestand stabiel is (d.w.z. de afwijking is niet
groter geworden), en dus geen kwaad kan voor het
monument en zijn bewoners. Voor extra duidelijkheid is
het raadzaam gerichte expertise in te schakelen en de
situatie nader te laten onderzoeken, voordat u besluit het
probleem te laten verhelpen. De technische adviseurs van
de RACM kunnen u hierbij ook van dienst zijn.
Noodzakelijk, sober en doelmatig onderhoud
Onderhoud aan en restauratie van monumentale panden
dient in eerste instantie 'noodzakelijk' te zijn, maar daar
naast ook op een 'sobere en doelmatige' wijze te worden
uitgevoerd, aldus de RACM. Het pand hoeft niet 'spic en
span' op orde te zijn, maar het moet wel vrij zijn van
bouwkundige gebreken. Het gaat immers om een pand
met een (soms eeuwenlange) historie. Restauraties mogen
best zichtbaar zijn, soms krijgen eerdere herstelwerkzaam-
heden zelfs extra betekenis als bijvoorbeeld blijkt dat er
verkeerde materialen of technieken zijn toegepast.
Hierdoor kunnen oude of achterhaalde toepassingen,
samen met de laatste onderzoeksresultaten, leiden tot een
doelmatiger onderhoud van monumentale panden op de
lange termijn.
Daarnaast komt het regelmatig voor dat bij het op orde
brengen van het monument originele onderdelen - vaak
onbewust - worden verwijderd of beschadigd. Ook
worden dan meestal oude materialen vervangen door
nieuwe, waardoor de niet beschreven geschiedenis van
het pand verdwijnt en dat is natuurlijk ontzettend
jammer. Denk hierbij aan het vervangen van gedeeltelijk
aangetaste en verrotte vloerbalken en kapspanten, waarop
door de toenmalige timmerlui merktekens, een jaartal,
versieringen enzovoort zijn aangebracht. Terwijl met een
gedeeltelijke restauratie meer van de oorspronkelijkheid
van het pand behouden had kunnen worden. In veel
gevallen zijn de kosten van het vervangen van deze
onderdelen door nieuwe bovendien ook nog veel hoger.
Wees als eigenaar van een waardevol bezit hiervan bewust!
Buitenonderhoud aan gebouwen en monumenten
wordt vaak uitgevoerd in de drogere maanden, van
april tot oktober. Toch zijn er ook voordelen om
deze werkzaamheden in de winterperiode, tussen
november en maart, te laten plaatsvinden.
Veel adviesbureaus en opdrachtgevers gaan er nog steeds
van uit dat de zomerperiode de meest geschikte tijd is
om onderhoudswerkzaamheden te laten uitvoeren omwille
van de weersomstandigheden. De luchttemperatuur en -
vochtigheid zijn dan goed, en samen met het daglicht zijn
dit dé omstandigheden die - met een juiste keuze van het
schildersbedrijf - een garantie zijn voor kwalitatief goed
schilderwerk, dat bij juist onderhoud ook nog lange tijd
meegaat. De weersomstandigheden in de winterperiode
zijn in Nederland vaak tegengesteld aan die van de zomer
en daarom ook de belangrijkste reden dat er veel twijfels
bestaan over de kwaliteit van het schilderwerk dat in deze
periode geleverd kan worden. Dit komt bijvoorbeeld tot
uiting in de volgende tekst die vaak in opdrachten aan
schildersbedrijven wordt toegevoegd: "tenminste van een
gelijke kwaliteit als in de zomerperiode".
Ook in bouwkundige bestekken kom je, zij het steeds
minder vaak, de volgende passage tegen: "geen schilder
werk uit te voeren in de 'gesloten periode' (tussen 15
oktober en 15 maart)". Zo'n gesloten periode is echter
door de technische ontwikkelingen volledig achterhaald.
Door toepassing van specifieke verfsystemen, die ook bij
lagere temperaturen een kwalitatief goed resultaat geven,
maar vooral door het gebruik van conditionerings
middelen (afscherming en verwarming), zijn er technisch
gezien geen belemmeringen meer om kwalitatief goed
schilderwerk te leveren, ook in de winterperiode. Dit
blijkt uit het Praktijkonderzoek Duurzaamheid
Winterschilderwerk van het COT (een onafhankelijke
onderzoeks- en adviesorganisatie voor de bouw en de
industrie) dat de duurzaamheid van winterschilderwerk
zowel technisch als esthetisch tot vier jaar na applicatie
(aanbrengen) even goed waardeert als dat van zomer-
schilderwerk.
Kabinetsbesluit
Ook de Rijksoverheid is overtuigd van de kwaliteit van
uitvoering van schilderwerk in de winterperiode. In juni
van dit jaar heeft het kabinet namelijk besloten om het
binnen- en buitenschilderwerk aan gebouwen van de
Rijksoverheid zoveel als mogelijk in de winterperiode uit
te laten voeren. In de brief van de minister-president staat
verder dat de minister van Binnenlandse Zaken met de
lagere overheden (provincies, gemeenten en water
schappen) in gesprek zal gaan om te bezien in hoeverre
zij hier hun bijdrage aan kunnen én willen leveren.
Voordelen voor opdrachtgevers
De voordelen voor opdrachtgevers van een evenwichtiger
spreiding van het buitenonderhoud zijn:
Betere controle over planning en de kwaliteit van
de uitgevoerde werkzaamheden;
Tijd en kosten worden beter gespreid en daardoor
meer beheersbaar;
Kostprijs: door spreiding van schilderwerken voorkom
je als opdrachtgevers dat de premielasten voor
de schildersbedrijven sterk gaan stijgen door de
(jaarlijkse) premiedifferentiatie. Dit laatste geeft
namelijk een opwaartse prijsdruk;
Behoud van vakmanschap door een continue stroom
van schilderwerk het gehele jaar door;
Een grotere algehele maatschappelijk betrokkenheid
voor het schildersvak.
Bij veel monumenten is de zomerperiode ook vaak de
drukste periode van het jaar vanwege het grote aantal
bezoekers. Dat geldt bijvoorbeeld voor musea, terrassen
bij oude historische horecagelegenheden, enzovoort.
Wanneer voor uitvoering in de winter wordt gekozen,
bezorgen de onderhoudswerkzaamheden geen of
beduidend minder overlast.
Zeeuws Erfgoed 15 december 2007/04 MONUMENTENWACHT
