Provinciaal beleid Cultuurhistorie en monumenten gereed
Op 8 december hebben Provinciale Staten van
Zeeland de Uitwerkingsnota Cultuurhistorie en
Monumenten 2007-2012 vastgesteld. Hierin zijn de
provinciale ambities en uitgangspunten voor
onderdelen van het onroerend en mobiel erfgoed
vastgelegd. In deze nota zijn zowel de ruimtelijke
als de maatschappelijke aspecten van het beleid
meegenomen. De rode draad in de nota is
het behoud, de ontwikkeling, de ontsluiting
en het gebruik van de Zeeuwse cultuurhistorie.
Achtereenvolgens wordt in de nota ingegaan op het
bestaande beleid, waarna de uitgangspunten voor het
beleid vanaf 2007 uiteen worden gezet. Vervolgens is
een hoofdstuk gewijd aan de rol van cultuurhistorie als
onderdeel van onze omgeving. Het volgende hoofdstuk
gaat in op de betekenis van cultuurhistorie voor onze
samenleving. In hoofdstuk 6 komen de partners van
Provincie Zeeland aan bod. De nota sluit af met de
voor de uitvoering van dit beleid beschikbare financiën.
Cultuurlandschap en Monumenten
Het hoofdstuk 'Cultuurlandschap en Monumenten'
handelt over cultuurhistorie en ruimtelijke kwaliteit,
over gebouwde monumenten en over mobiel erfgoed.
Cultuurhistorie en ruimtelijke kwaliteit
Cultuurhistorie wordt beschouwd als één van de Zeeuwse
omgevingskwaliteiten. Een van de hoofddoelstellingen van
het Omgevingsplan Zeeland2006-2012 is het versterken
van deze kwaliteiten. Deze bepalen voor een groot deel de
Zeeuwse identiteit. Provincie Zeeland wil deze omge
vingskwaliteiten daarom behouden en beschermen.
Om cultuurhistorie een belangrijke rol te laten spelen bij
ruimtelijke ontwikkelingen, is het noodzakelijk hierover
voldoende informatie te hebben. De provincie heeft
hiertoe de Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS)
laten ontwikkelen, waarin een overzicht is opgenomen
van de voornaamste nog aanwezige historisch-
(steden)bouwkundige, archeologische en historisch-
geografische elementen en structuren. Het provinciaal
beleid is er op gericht de CHS in te zetten als toetsings
kader bij ruimtelijke ontwikkelingen, maar dient ook als
inspiratiebron bij deze ontwikkelingen. Daarnaast kan
de CHS gebruikt worden voor toeristisch-recreatieve en
educatieve doeleinden.
Cultuurhistorie kan regulerend en stimulerend worden
verankerd in het provinciaal beleid. Regulerend onder
meer door het aanwijzen van cultuurhistorisch
waardevolle ensembles als provinciaal beschermd gebied.
Hierbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan gemeente-
grensoverschrijdende en identiteitsbepalende gebieden
zoals polders en verdedigingslinies.
Gebouwde monumenten
In het hoofdstuk 'Gebouwde monumenten' wordt
het beleid voor een aantal kwetsbare typen gebouwen
uiteengezet. Het gaat daarbij om molens, kerken en
boerderijen. Voor rijksmonumentale kerken en molens
wil de provincie restauratiesubsidie gaan verstrekken in
de dekking van de 30 of 40% die de eigenaar zelf moet
bijdragen indien er rijkssubsidie wordt verstrekt.
Eigenaren van historische boerderijen die voor de
restauratie een laagrentende lening uit het Cultuurfonds
voor Monumenten Zeeland ontvangen, kunnen van de
provincie een subsidie ontvangen voor de restauratie van
grote gebouwde onderdelen hiervan.
Daarnaast zijn er in het provinciaal beleid specifieke
planologische maatregelen opgenomen met het oog op
het behoud van historische boerderijen en molens
(molenbiotoop).
Op het gebied van voorlichting, samenwerking en
afstemming wil de provincie met enkele partners diverse
activiteiten opzetten, zoals het oprichten van een platform
historische kerken en het instellen van een zogenaamde
boerderijenlijn voor de verbetering en clustering van
informatievoorziening.
Mobiel erfgoed
Voor het mobiel erfgoed legt de provincie nadruk op
het maritiem erfgoed en het erfgoed van spoor- en
tramwegen. Zij zal de komende periode bezien of zij
instandhoudingssubsidies voor historische schepen gaat
verstrekken. Daarnaast wil zij bij de SCEZ uitbreiding
realiseren om de deskundigheid inzake maritiem erfgoed
te vergroten. Om dit erfgoed in kaart te brengen zal de
provincie een pilot 'maritiem erfgoed' laten uitvoeren,
waarbij wordt onderzocht wat de voorwaarden zijn voor
de instandhouding en ontwikkeling daarvan.
Net als bij gebouwde monumenten, zijn ook voor de
restauratie en het onderhoud van historische schepen
vaklieden nodig. Hieraan is momenteel een groot gebrek.
Om het dreigend tekort aan gespecialiseerde vaklieden in
de sector gebouwde monumenten te verkleinen, is
inmiddels in Zeeland het ROP (zie elders in deze
nieuwsbrief) opgestart. Onderzocht wordt of een
dergelijk project ook voor maritiem erfgoed mogelijk is.
Voor wat betreft de spoor- en tramwegen ligt het accent
vooral op de spoorlijn Goes-Borsele in de Zak van
Zuid-Beveland. De provincie ondersteunt de Stichting
Stoomtrein Goes-Borsele (SGB) tot en met 2008 jaarlijks
voor onder meer de begeleiding van vrijwilligers en de
realisatie van het masterplan. Daarnaast verleent zij
incidenteel subsidie voor (onderzoek m.b.t.) instand
houding van de gebouwde onderdelen van de SGB.
Cultuurhistorie in de samenleving
Aan de hand van cultuurhistorie kunnen wij onze
geschiedenis ontdekken en bestuderen. Voor Provincie
Zeeland is het van belang dat erfgoed in het onderwijs
daarin een rol speelt. Onderzoek doen naar de eigen
cultuurhistorie is namelijk leerzaam én leuk. De leerling
ontwikkelt hierdoor historisch besef en doet tegelijkertijd
diverse vaardigheden op, zoals kijken, vragen stellen en
discussiëren. Bovendien krijgt de leerling door het leren
over en van zijn directe omgeving waardering voor die
omgeving. De provincie bevordert deze bewustwording
en kennisvergroting van cultuurhistorie, die op hun beurt
weer bijdragen aan de vergroting van het draagvlak
hiervoor. Erfgoedonderwijs is een goede manier om dit
te bewerkstelligen en daarom ziet zij erfgoedonderwijs als
één van haar provinciale speerpunten. Zij draagt dan ook
onder meer via de provinciale subsidieregeling C-culture
bij aan het versterken van cultuureducatie binnen en in
relatie met het primair en voorgezet onderwijs. Daarnaast
is er een structuur voor de inbedding van erfgoededucatie
in het onderwijs, in samenwerking tussen Scoop en de
SCEZ.
Zeeuws Erfgoed 19 maart 2007/01 •MONUMENTENZORG
