enda
december 2004
Zeeuws Erfgoed december 2004
Uitgave van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
PUBLICATIES
De SCEZ kan geen aanvullende
informatie verstrekken over de verkoop
punten van verschenen publicaties.
Boeken en
eenmalige uitgaven
Atlas van historische vestingwerken in
Nederland/Zeeland, onder redactie van
de Studiecommissie van de Stichting
Menno van Coehoorn: T. de Kruijf
e.a.(Utrecht 2004), 296 pag.
Sinds de presentatie op 6 september in
IJzendijke beschikt Zeeland nu als
laatste provincie over deze lijvige
vestingatlas. Na drie algemene hoofd
stukken waarin de landschappelijke,
staatkundige en militaire hoofdlijnen
aan bod komen, volgt een
gedetailleerde beschrijving per eiland
van alle vestingen, forten, schansen,
linies en batterijen. Naast veel oude
kaarten helpen recente
overzichtskaarten de lezer bij een
speurtocht naar de overblijfselen van
het vestingbouwkundige erfgoed anno
2004. Een verklarende woordenlijst en
een register op persoons- en
geografische namen completeren het
geheel.
Beoostenblij - Benoordenblijpolder 350
jaar (Axel 2004), 64 pag.
Ter gelegenheid van het volledig in
gebruik nemen in 1654 van de
Beoostenblij-Benoordenblijpolder, of
in volksmond de 'Bossenblie', heeft de
Stichting Bossenblie een herdenkings
boekje uitgebracht. De polder is
duizend hectare groot en wordt door
een 8,5 kilometer lange dijk voor de
zee beveiligd. Het is een vruchtbare
polder, waar aardappelen, vlas, suiker
bieten, granen, groenten, fruit en
recent zelfs bloembollen worden
geteeld. Er ontstonden
leefgemeenschappen als Kijkuit,
Watervliet, Panhuizen en 't Fort. In
het boekje zijn artikelen opgenomen
over de geschiedenis van de polder, de
Axelse molens, teksten van liedjes en
gedichten en van de herdenkingsdag op
5 juni 2004.
Paul Bouwman, Kruiningen in vroeger
tijden, deel 2 (Klaaswaal 2004), 84 pag.
In de reeks 'In vroeger tijden
verschijnen regelmatig nieuwe
uitgaven. Elke auteur zoekt naar nog
niet eerder gepubliceerde foto's om
het dorp en zijn inwoners in beeld te
brengen. Er is aandacht voor
'dorpsfiguren', verhalen en leefwijze
van vroeger.
C. van den Bovenkamp, Nieuwdorp in
vroeger tijden (Klaaswaal 2003), 84 pag.
en 's-Heerenhoek in vroeger tijden
(Klaaswaal 2004), 84 pag.
P. van de Breevaart, J.W. Duvekot,
C.M. Kleppe, Gods woord van dag tot
dag. 50 jaar Christelijk en
Reformatorisch onderwijs te Scherpenisse
(Scherpenisse 2004), 192 pag. Het
jubileumboek werd geschreven ter
gelegenheid van het 50-jarig bestaan
van de school. Een speciale jubileum
commissie is op zoek gegaan naar de
geschiedenis. In 1949 werd een
initiatief genomen om een christelijke
school in Scherpenisse op te richten en
op 1 april 1954 ging de school van
start met 73 leerlingen, 3 onderwijzers
en 8 klassen. Naast vele foto's van
onderwijzers en leerlingen zijn ook
afbeeldingen opgenomen van
documenten en krantenartikelen.
(Oud-)groepsleerkrachten,
(oud-)leerlingen, (oud-)bestuursleden,
onderwijsassistenten, handwerkjufs,
leesmoeders en de systeembeheerder
vertellen in het hoofdstuk 'Terugblik
ervaringen' over hun school. In de
bijlagen worden alle namen van
bestuurs- en personeelsleden en
leerlingen vermeld.
Manuel Eijsackers en George
Sponselee, Afscheid van Hontenisse
(Kloosterzande, Hulst 2003), 96 pag.
De zelfstandige gemeente Hontenisse,
ontstaan in 1970 toen Vogelwaarde en
Hontenisse werden samengevoegd, is
op 1 januari 2003 opgegaan in de
Gemeente Hulst. Met behulp van
foto's, anekdoten, feiten en verhalen
uit heden en verleden wordt een
indruk gegeven van het leven in een
plattelandsgemeente. Na een korte
inleiding over de geschiedenis van de
gemeente en alle voormalige gemeenten
die uiteindelijk deel zijn gaan uitmaken
van Hontenisse worden
dorpsactiviteiten, sportevenementen,
koninklijke bezoeken, muziek- en zang
uitvoeringen, toneelstukken en
vertelavonden onder de loep genomen.
A.L. Hage, Reijgerburgh en zijn bewo
ners. Aangevuld met korte genealogische
overzichten van de familie Heron en de
familie Hage (z.p. 2004), 88 pag. Oud
bewoner (Toon) Hage van de
karakteristieke boerderij Reijgerburgh
onder Sint-Maartensdijk op Tholen
doet een boekje open over de
geschiedenis van hofstede, bedrijf en
bewoners, en verschaft genealogische
informatie over de families Heron en
Hage.
M. Hanse, De familie Hanse
oorspronkelijk afkomstig van Schouwen-
Duiveland in de periode van 1640-2003
(Zuiddorpe 2003), 142 pag. Deze
publicatie over de geschiedenis van de
familie Hanse is een vervolg op een
eerdere gestencilde en gebonden
uitgave uit 1984 over de familie Hanse
van 1640 tot heden. Na 1984 kreeg de
samensteller van de stamboom zoveel
reacties en aanvullingen van familie
leden dat er wel een hernieuwde versie
moest komen. Naast genealogische
gegevens worden in kaders bijzonder
heden vermeld, begrippen uitgelegd,
beroepen beschreven en korte lokale
en regionale geschiedenissen verteld
en tevens wordt aangegeven welke
bronnen gebruikt zijn.
Op vrijdag 5 november is door Jan. J.B. Kuipers, eindredacteur van het boek
Sluimerend in Slik, het eerste exemplaar overhandigd aan Kees Slager (foto
links), journalist/schrijver en initiatiefnemer voor de oprichting van een monu
ment voor de verdronken dorpen in Zeeland. De aanbieding vond onder ruime
belangstelling plaats in gebouw De Burg van de SCEZ. Met de presentatie van
Sluimerend in Slik werd het startsein gegeven voor een reeks activiteiten, die
onlangs in het kader van het project 'Verdronken Dorpen' hebben plaatsgevon
den (zie elders in deze nieuwsbrief).
Sluimerend in Slik belicht op gedetailleerde wijze de tientallen vloeden die zich
meester maakten van het al dan niet door mensenhanden ontstane landschap in
Zuid-West Nederland. Een aangrijpend voorbeeld hiervan is de Sint-Felixvloed,
die op 5 november 1530 'Sint-Felix quade saterdach') het geografische beeld
van Zeeland en omliggende gebieden drastisch wijzigde. Zeeland telt minstens
117 verdronken kerkdorpen. De 120 pagina's tellende publicatie is een uitgave
van Uitgeverij den Boer|de Ruiter en is verschenen als deel 3 in de Historische
Reeks.
Ter gelegenheid van de presentatie van het boek Sluimerend in Slik is bij de
SCEZ is een bescheiden tentoonstelling over hetzelfde onderwerp ingericht.
De tentoonstelling omvat naast foto's en krantenartikelen over de verdronken
dorpen ook vitrines met vondsten. De vondsten die door de onderzoekers zijn
meegenomen geven een beeld van het wonen en leven in de Middeleeuwen in
Zeeland. Naast het gebruikelijke kook- en drinkgerei zijn er de sieraden en de
pelgrimsinsignes van de toenmalige inwoners die getuigen van hun persoonlijke
smaak. Dat het leven in die tijd vaak niet meeviel lezen we af van een bot van
een (mannelijk) bovenbeen dat na gebroken geweest te zijn weer aan elkaar
gegroeid is. Hierdoor is het been ongeveer vijftien centimeter korter geworden,
hetgeen de eigenaar invalide maakte. Dat invaliden in de middeleeuwse maat
schappij nauwelijks voorzieningen kenden en vaak tot bedelarij gedoemd werden
is op enkele afbeeldingen van schilderijen van Breughel duidelijk uitgebeeld.
Daarnaast behoorden ook sport en spel tot het dagelijkse leven. Het bewijs
hiervoor wordt geleverd in de vorm van een sleetje vervaardigd uit een
paardenkaak. Hoe kinderen zich hiermee verplaatsten wordt eveneens getoond.
De slijtsporen aan de onderkant van de kaak laten het gebruik zien. Het sleetje
is tot nu toe het enige exemplaar dat in Zeeland is gevonden.
De tentoonstelling is gratis te bezichtigen. Aan de balie van de SCEZ is tevens
het boek Sluimerend in Slik te koop. Voor openingstijden en adres zie 'exposities'
verderop in deze agenda.
Boekpresentatie Sluimerend in Slik
Mini-tentoonstelling Sluimerend in Slik
