Hit n ft
wet
Jc A
Gidsen
Erfgoed
van toen en nu
Handschriften in de Zeeuwse bibliotheek
Jc Ji
ra n
GESCHIEDBEOEFENING
I
hu o
jtnr
TIC A 4
io-cn
Zitti
ARCHEOLOGIE
Al eerder werd hier de aandacht gericht op specifiek
Zeeuwse gidsen die de onderzoeker beginnend of
meer gevorderd op het terrein van de lokale en regionale
geschiedenis tot steun kunnen zijn. Ook werd eerder
geattendeerd op vergelijkbare gidsen die landelijk, dus
voor een zeer ruime doelgroep werden ontwikkeld.
We hebben het dan over de serie Cahiers voor Regionale
Geschiedenis en Volkscultuur, een uitgave van het eerder
genoemde Centrum voor Volkscultuur.
Na deel 1 (Van over de grens. Gids voor lokaal historisch
onderzoek naar immigratie in Nederland, door Annemarie
Cottaar, Jan Lucassen en Leo Lucassen) uit 1998 en deel
2 VolkskundeDe rituelen van het dagelijks leven, door
Gerard Rooijakkers) uit 2001 is recent een derde deel in
deze serie verschenen. Het is geschreven door Albert van
der Zeijden, en draagt als titel Visuele cultuur. Fotografie
als historische bron en als medium voor etnologisch -
zoek.
MONUMENTENWACHTMONUMENTENZORGMUSEASTREEKTALEN
'Met dit cahier wil het NCV bijdragen aan de ontsluiting
en het verder bekend maken van een spannend nieuw
onderzoeksveld'.
In 84 pagina's wordt uit de doeken gedaan hoe je foto's
kunt gebruiken als bron voor onderzoek naar de
geschiedenis van het dagelijks leven en hoe foto's kunnen
dienen om de hedendaagse volkscultuur te documenteren.
Dat gebeurt aan de hand van twee voorbeelden:
het boerenleven in Noord-Brabant in de periode 1880
1950, en de geschiedenis van de Noord-Hollandse
badplaats Egmond. Aparte hoofdstukken schetsen de
techniek van de fotografie en de belangrijkste genres.
Ook het auteursrecht komt aan bod, waarna behalve
literatuursuggesties ook 'enkele belangrijke fotocollecties'
de revue passeren. Al is Zeeland daarin niet
vertegenwoordigd (met bijvoorbeeld het Zeeuws
Documentatiecentrum), toch kan dit cahier
(ISBN 90-71840-58-1) ook in de handen van
Zeeuwse onderzoekers zijn nut bewijzen.
Met succes gaf de Zwolse uitgeverij Waanders een serie uit
die ook in Zeeland allesbehalve onopgemerkt is gebleven:
Ach lieve tijd. In 19 maandelijkse, tot in de supermarkt
en tijdschriftenkiosk verkrijgbare delen verschenen in
de periode 1996-1998 prettig leesbare en zeer rijk
geïllustreerde overzichten van allerlei aspecten van 2000
jaar Zeeuwse geschiedenis. Zoals al eerder in Zeeuws
Erfgoed aangekondigd, zal uitgeverij Waanders binnenkort
weer met iets moois komen, weer iets moois over Zeeland.
Na de aanvankelijke werktitel Zeeland voor ontdekkers,
luidt de huidige (werk)titel van dit nieuwe project
van toen en nu. In 16 afleveringen zal op een
aansprekelijke manier de achtergrond van allerlei vormen
van het Zeeuwse cultureel erfgoed worden verteld.
Elk deel is gewijd aan een speciaal thema en brengt op
verrassende wijze de sporen van heden en verleden samen.
In de serie werken behalve Waanders, het Zeeuws Archief,
de Zeeuwse Bibliotheek en de SCEZ eendrachtig samen.
Het eerste resultaat van deze samenwerking zal hoogst
waarschijnlijk rond de komende Open Monumentendag
worden gepresenteerd. Die presentatie zal stellig niet
onopgemerkt blijven!
Handgeschreven documenten in de Zeeuwse
Bibliotheek? Natuurlijk kun je er boeken,
tijdschriften en andere gedrukte werken vinden,
maar minder bekend is de bijzondere handschriften
collectie van het Zeeuws Documentatiecentrum van
de Zeeuwse Bibliotheek.
Geschreven documenten
De verzameling handschriften telt ruim 8000 nummers.
Niet elk handschrift ziet er hetzelfde uit, soms is het een
los papiertje, een briefkaart of een persoonlijke brief,
maar er zijn ook notitieboeken, dagboeken, schetsboeken,
poëziealbums en schriften. Een aantal handschriften is
zelfs gebonden in een fraai leren boekband, zoals bijvoor
beeld een zeventiende-eeuws album amicorum, een boekje
waarin vrienden of vriendinnen voor elkaar gedichten,
verhalen of citaten schreven of tekeningen maakten.
Illustraties
Sommige handgeschreven teksten zijn versierd met
tekeningen. Het handschrift van P. de Wind uit
Middelburg over zijn reis naar Axel, eind oktober 1777,
bevat in de kantlijn een schetsje van een 'lantaarnpaal op
de groote markt te Axel'. De 'Korte aantekeningen
gehouden door Abraham van de Broecke Jz. sedert
zijn vertrek uit Middelburg als gedesigneerd Garde
d'Honneur' (1813-1814) zijn verfraaid met tekeningen
in waterverf. Bijzonder is het schrift van schoolmeester
Dankert de Jager uit Goes (1674) met in vele krullen
getekende mensen en dieren. Alle schetsjes en tekeningen
zijn gefotografeerd en geregistreerd en voor iedereen in
te zien bij het Zeeuws Documentatiecentrum.
Oud en nieuw
Het oudste handschrift stamt uit de vijftiende eeuw en
het meest recente is geschreven in 2003. Een groot deel
van de verzameling bestaat uit achttiende- en negentiende-
eeuwse correspondentie tussen leden van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Dit deel van
de collectie is eigendom van het Genootschap en in
Schetsje in de kantlijn,
van een lantaarnpaal op
de Grote Markt te Axel
uit het handschrift van
P. de Wind, 1777.
r* *- c
a', jc ef '/r
m .ft V Af'
-i f
«A
t. Oftt
Zeeuws Erfgoed 9
